Page 15 - Fizik 9 | 3.Ünite
P. 15

Doğrusal  bir  yolda  sabit  hızla  koşan  koşucunun  hareketi
               Şekil 3.1.4’te gösterilmiştir.

                                    Sol                                         Sağ
               Zaman (t):  00:00       00:05       00:10        00:15        00:20         00:25




               Konum (x): 0 m         30 m         60 m         90 m         120 m         150 m

               Şekil 3.1.4: Düzgün doğrusal hareket yapan koşucu


                  Eşit zaman dilimlerinde, eşit yollar alan koşucunun konumu ve
               hangi anda, o konumda bulunduğu Tablo 3.1.2’de gösterilmiştir.



               Tablo 3.1.2: Düzgün doğrusal hareket yapan koşucu için zaman-konum değerleri

                 Zaman (s)        0            5           10           15           20           25



                Konum (m)         0            30          60           90           120          150





                               Konum (metre)

                            150
                            120
                             90
                             60
                             30
                                  θ
                                                        Zaman (saniye)
                               0  5  10 15 20 25

                          Grafik 3.1.1: Koşucunun konum-zaman grafiği

                  Matematiksel bir model olan grafik bir hareketin genel davranışı-
               nı resmeden bir gösterimdir. Bu nedenle koşucunun hareketi tablo
               ile  gösterilebildiği  gibi  grafik  ile  de  gösterilebilir  (Grafik  3.1.1).  Bir
               cismin hareketinin grafiği, hareketin özellikleri hakkında bilgi verir.
               Grafiğin eğimi ya da grafiğin altında kalan alan harekete ait bilgilere
               ulaşılmasına olanak tanır.
                  Konum-zaman grafiğinin eğiminden hareketlinin hızı bulunur.

                  Buna göre,
                                             D x
                                      Eğim =     =  v
                                               t D

                                      D x   1500-
                                      Eğim= v =  =  =  6 m  s
                                        t D  25 0-

               şeklinde olur. Koşucunun hızı sağa doğru 6 m/s’dir.



                                                                                            HAREKET VE KUVVET  119
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20