Page 119 - Girişimcilik (Tüm Kitap)

işletme içi tüm personelden faydalanma, tam kapasite ile çalışma gibi tedbirlerin
yanında iş yerinde her türlü üretim ve hizmetlerden iş yeri çalışanları sorumlu
tutulmaktadır.
Ahilik düşüncesinin kurduğu Ahi Birliklerini batıdaki ve doğudaki benzer
teşkilatlardan ayıran özellik, din adamlarının da devlet adamlarının da Ahiler
üzerinde herhangi bir etkisinin olmayışıdır. Bunun sonucu olarak Ahilik sivil
toplum kuruluşlarının en eski bir modelidir.
Ahilerin kendi üyeleri ile devlet ve toplumdaki fertler arasındaki ilişkilerde
daima “demokratik” anlayış hâkim olmuştur. Ahiler seçmede, seçilmede ve ida-
rede tamamen demokratik bir sistem içinde yaşarlardı. Keyfiyet, şahsi ihtiras ve
emellere kesinlikle yer verilmezdi.
Ahilik teşkilatı hak ve adalet ölçülerine riayet ederek toplumda saygın bir
yer kazanmış ve topluma hizmette kusur etmedikleri gibi devletle halk arasındaki
koordinasyonu sağlamışlardı.
Ahilik kurumunun meslek ahlakı, doğruluk ve bağlılığa dayanmaktadır.
Ahi’nin mesleki ahlakının dayandığı prensipler şu şekilde sıralanabilir:

Ahi olabilmenin ön şartları
• Cömertlik
• Namazını kazaya bırakmaması Ahilik şartları
• Hayâ ve edep sahibi olması Açık olması gerekenler
• Dünyayı terk etmesi • Gönlü açık olmalı
• Helal kazanç
• İlim sahibi olması • Kapısı açık olmalı
• Büyüklerin (devlet adamları) kapısına gitmemesi • Eli açık olmalı
• Sofrası açık olmalı
Kapalı olması gerekenler
• Gözü kapalı olmalı
• Dili kapalı olmalı
• Şalvarı kapalı olmalı

Ahilik iş ahlakı
• Müşteriyi aldatmama
• Malı överek yalan söylememek
• Hileli ölçüp tartmamak
• İhtikâr (karaborsacılık) yapmamak
• Müşteriyi kızıştırmamak
• Alışverişte iyi muamelede bulunmak
• Çalışanın sorumluluğunu bilmesi
• Çalışanın işinde dikkatli olması
• Çalışan ferdin işi savsaklamaması

Bu prensipleri yaşayış felsefesi hâline getirmiş bulunan Ahilik kurumunun
mensupları arasında “pazarlık” görülmez. Çünkü Ahi ahlakı ile yoğrulmuş bulu-
nanlar, fahiş fiyatla mal satmayı veya fahiş fiyat isteyerek malın değerinin pazar-
lık konusu yapmayı büyük ahlaksızlık olarak kabul ederler. Ahilik kurumunun
meslek ahlakının bir diğer özelliği de “ustaya bağlılık”tır. Kurumunun üyesi, usta
dahi olsa kendisini yetiştirenlere her zaman saygılı davranmayı ahlaki bir meziyet
olarak kabul eder.

117