Page 148 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı

90 KİMYA 11

6. ÜNİTE : KİMYASAL TEPKİMELERDE DENGE > 6.3. Sulu Çözelti Dengeleri > 6.3.8. Kuvvetli Asit Baz Titrasyonu
Kavram : Titrasyon
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı MEYVELERDEKİ ASİT 25 dk.
Çalışmanın Amacı Titrasyon yöntemini örneklerle açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

MEYVELERDEKİ ASİT
Gıdalarda birçok organik asit bulunur. Bunlar, gıdalarda ya doğal olarak bulunur ya da fermantasyon
yoluyla oluşur. Organik asitler; gıdaların tat, aroma, renk parlaklığı, dayanıklılık ve kalitesinin korunma-
sında önemli bir rol oynar.
Meyve ve sebzelerin olgunluk derecesinin ve gıda maddelerinin depolanmaya dayanıklılığının belirlen-
mesi vb. nedenlerden dolayı gıdalarda asitlik tayini yapılır. Örneğin elmalardaki galakturonik asidinin
oluşması küf gelişiminde çok önemli bir göstergedir.
Asitlik tayininde titrasyon asitliğinin tespit edilmesi gerekir. Titrasyon asitliği, gıdadaki asidin toplam mik-
tarıdır. Hacmi belirli bir örneğin konsantrasyonu bilinen bir baz çözeltisi ve titrasyon yoluyla saptanır.
Titrasyon için çözelti ve indikatör hazırlama gibi bazı ön işlemler yapılır, daha sonra ise analize başlanır.
Örneğin meyve suyunda asitlik tayini şu şekilde yapılır:
Berrak bir meyve suyundan 25 mL alınır ve bir erlenmayere koyulur. Meyve suyunun renginin iyice
açılması için hacmi saf su ilave edilerek 200 mLʼye tamamlanır ve fenolftalein indikatöründen bir iki
damla damlatılır. Daha sonra 0,1 molar NaOH bürete doldurulur. Erlenmayere damla damla ilave edilen
bürete, fenolftalein eşliğinde titrasyon yapılır. Titrasyon işleminde çözeltiye bir seferde tek bir damla tit-
rant eklenir ve erlen sürekli çalkalanır. Asit çözeltisi geçici olarak pembe renge döner. Fakat çalkalama
işleminden sonra bu etki kaybolur. Bu durum ise dönüm noktasına (eşdeğerlik noktası) yaklaşıldığını
gösterir. Böylelikle erlenmayerdeki rengin tamamen açık pembeye döndüğü, çalkalamadan sonra bile
kaybolmadığı bir noktada tamamlanır. Dönüm noktasında NaOH çözeltisinden kaç mL sarf edildiği kay-
dedilerek titrasyon asitliği aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır.
+
n = n -
H OH
M . V .D = M . V . D
A A A B B B
M = Asidin molaritesi
A
M = Bazın molaritesi
B
V = Asit çözeltisinin hacmi
A
V = Baz çözeltisinin hacmi
B
D = Asidin değerliği
A
D = Bazın değerliği
B

146