Page 124 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 59
2. ÜNİTE : HÜCRE > 2.1. Hücre
Kavram : Peroksizom
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi, Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HÜCRENİN MİKRO CİSİMCİĞİ 40 dk.

Çalışmanın Amacı Peroksizomun özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Hücrenin mikro cisimciği olarak bilinir. Mikroskop altında incelendiğinde çok küçük göründüğü için mikro
cisimcik adını alan peroksizom, kendisi ufak fakat işlevi bakımından büyük ve önemli bir organeldir.
Peroksizom, hücre içi detoksifikasyondan sorumludur. Detoksifikasyon, organizmanın kendisi için zehirli
olan maddeleri yok etmesi anlamına gelir. Peroksizom içerdiği 50’ye yakın enzim ile başta detoksifi-
kasyon tepkimeleri olmak üzere hücre için önemli birçok tepkimenin gerçekleştiği zarlı bir organeldir.
İçerdiği peroksidaz ve katalaz enzimleri sayesinde alkol, ilaç gibi maddelerin olumsuz etkilerini yok eder.
Hücre için zehirli başka bir molekül olan hidrojen peroksit (H O ) metabolizma ve peroksizom faaliyetleri
2 2
sonucunda üretilir. Oluşan bu zehirli madde katalaz enzimi sayesinde su ve oksijene parçalanır. Kısa-
cası, peroksizomlarda hidrojen peroksit üreten ve tüketen biyokimyasal tepkimeler gerçekleşir. Perok-
sizom ve mitokondri hücrede dayanışma ile çalışan muhteşem ikilidir. Mitokondride yıkılmak için fazla
büyük olan yağ asitleri peroksizomal beta oksidasyonla daha küçük moleküllere dönüştürülür. Bu olay
sırasında oksijen tüketilir.

İnsanların kas, karaciğer ve böbrek hücreleri peroksizom bakımından zengindirler.
Unutma

BİLİYOR MUSUNUZ?
Peroksizom, zarlı bir organel olduğu için prokaryotik hücrelerde bulunmaz.

1. Peroksizom organelini tanımlayınız ve peroksizomlara ait özellikleri aşağıdaki balık kılçığı diyagra-
mına yazınız.

a) ............................. b) ............................. c) .............................

Peroksizomun
Görevleri

ç) ............................. d) ............................. e) .............................

121