Page 154 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 74
2. ÜNİTE : HÜCRE > 2.1. Hücre
Kavram : Endositoz
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HÜCRESEL YEME-İÇME 20 dk.

Çalışmanın Amacı Endositozu açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Pacman adlı oyunu belki bilirsiniz. Yandaki şekilde verilen hücre de aynı Pacman gibi etra-
fındaki her şeyi yemekle meşgul. Peki, hücre nasıl yer içer?
Bir hücre, çevresinde sindirmek istediği maddeleri aslında yutar, hücre zarını dev bir ısırık
alıyormuş gibi yutmak istediği her şeyin etrafına sarar. Bu sürece endositoz denilir. Aşağı-
da verilen şekilde endositoz olayının aşamaları görülmektedir.

Enerji harcanır.

Hayvan hücre-
Yoğunluk farkı lerinde görülür,
gözetilmez.
çeperli hücrelerde
görülmez.

ENDOSİTOZ

Fagositoz ve
Hücre zarı, koful
pinositoz olarak oluşumuna katıldığı
ikiye ayrılır.
için yüzeyi biraz
küçülür.

Hücre dışı

Pinositoz
cebi
Vezikül
Sitoplazma

Fagositoz Pinositoz
• Hücrenin dışındaki sıvıda;
• Önce hücre zarından yalancı
ayak denilen uzantılar oluşturu- iyon, şeker, hormon veya
proteinler gibi büyük ve suda
lur ve alınacak madde sarılır.
çözünebilen moleküller varsa içeri
• Hücre zarı kendi üzerine katlana- doğru çöker.
rak bir koful oluşturur.etrafı sarılan • Maddelerin sıvı damlacıklar hâlinde
madde koful içinde sitoplazmaya
pinositoz cebi denen boşluğa gelme-
alınmış olur.
leri sağlanır.
• Koful içindeki maddeler lizozomla • Maddeler cepte birikir ve boğumla-
birleştirilir.
narak zar kapanır ve küçük vezikül-
ler hâlinde sitoplazmaya alınır.
Şekil: Endositoz
151