Page 176 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 176
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 85
3. ÜNİTE : CANLILAR DÜNYASI > 3.1. Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması
Kavram : Sistematik
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
Çalışmanın Adı NASIL SINIFLANDIRILIRLAR? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Sistematiğin özelliklerini açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıdaki metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Sınıflandırma, varlıkları veya nesneleri benzer özelliklerine göre sınıflandırmak demektir. Örneğin yi-
yecekleri; sebzeler, meyveler, tahıllar, süt grubu şeklinde ayırmak mümkün iken tatlılar, acılar, ekşiler,
tuzlular gibi gruplandırmak da mümkündür. Bu şekilde maddeler farklı ölçütlere göre farklı biçimde sınıf-
landırılabilir. Canlılar sahip olduğu özelliklere göre kategorilere ayrılmışlardır (bk. Görsel). Bunlar; âlem,
şube, sınıf, takım, familya, cins, tür olmak üzere 6 tanedir. Taksonlar bu kategorilere yerleşmişlerdir.
Aşağıdaki tabloda hayvanlar âlemi taşıdığı özelliklere göre sınıflandırılmıştır.
Regnum Regnum (âlem): Ökaryotik, çok
ANIMALIA hücreli aktif olarak yer değiştirebi-
(Hayvanlar) len ve heterotrof beslenen canlılar
bu âlemde yer alırlar. Burası hay-
vanlar âlemidir.
Şube Phylum (Şube): Omurgasının olup
CHORDATA olmadığına göre hayvanlar iki
(Omurgalılar) gruba ayrılır. Burada sadece
omurgalı hayvanlar vardır.
Clasis (sınıf): Omurgalı canlılar
Sınıf
MAMMALIA beş sınıfa ayrılırlar. Bu sınıflardan
biri de memelilerdir. Yavru bakımı
(Memeliler)
vardır ve yavrularını sütle beslerler.
Ordo (takım): Etçiller takımında
Takım bulunanlar memeli hayvanlardır.
CARNIVORA Âlemden türe doğru inildiğinde ortak özellik artar. Birey sayısı azalır. Gen ve protein benzerliği artar. Türden âleme doğru gidildiğinde ortak özellik azalır. Birey sayısı artar. Gen ve protein benzerliği azalır. Leopar, aslan, kaplan bu canlılara
(Etçiller) örnektir.
Familia (Aile): Aynı cinslerin bir
Aile araya gelmesiyle oluşan kategoridir.
FELIDAE
(Kedigiller)
Genus (Cins): Aynı türlerin bir
araya gelerek oluşturduğu
Cins kategoridir. Örneğin kaplan ve
PANTHERA aslan aynı cinste yer alır.
(Büyük Kedigiller)
Species (Tür): Çiftleştiklerinde
verimli döller verebilen canlılardır.
Tür Bu canlılarda protein ve gen
benzerliği fazladır. Çok fazla ortak
Panthera tigris
(Kaplan) özelliğe sahiptirler.
Görsel: Hayvanlar âleminde taşıdığı özelliklere göre bir sınıflandırma
173