Page 172 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 83
3. ÜNİTE : CANLILAR DÜNYASI > 3.1. Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması
Kavram : Ampirik Sınıflandırma
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı ZAMANDA YOLCULUK 20 dk.

Çalışmanın Amacı Ampirik sınıflandırmanın özelliklerini açıklayabilme.

1. Yönerge: Aşağıdaki metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Sınıflandırmanın temeli Aristo’ya kadar (MÖ 384-322) uzanır. Aristo, tüm
canlıları bitkiler ve hayvanlar olmak üzere iki kısma ayırmıştır. Aristo’nun
geliştirdiği bu sınıflandırmaya “yapay sınıflandırma” veya “ampirik sınıflan-
dırma” denir. Bu sınıflandırmanın temeli, canlıları dış görünüşleri ve yaşa-
dıkları ortama bakarak sınıflandırmaktır. Dayandığı temel, analog organlar
ve şekil benzerliğidir. Aristo; bitkileri boylarına göre otlar, çalılar ve ağaçlar
olarak hayvanları da yaşadıkları yere göre karada, suda ve havada yaşa-
yanlar olarak sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırma bugün modern biyoloji açı-
sından geçerliliği olmayan bir sınıflandırmadır ancak biyoloji biliminin tarihi
açısından “ilk sınıflandırma” olduğu için önemlidir.
Analog organ (görevdeş organ): Kökenleri farklı ancak görevleri aynı
olan organlardır. Örneğin arı, kuş ve yarasanın kanadı analog organlar-
dır. Hepsi uçmaya yarar fakat yapıları birbirinden farklıdır. Aşağıda analog organlara örnek görseller
verilmiştir.

Görsel 1: Arı kanadı Görsel 2: Kuş kanadı Görsel 3: Yarasa kanadı

Aşağıda Aristo’nun Ampirik Sınıflandırma sistemi gösterilmiştir.

Aristoteles’in Ampirik
Sınıflandırma Sistemi

BİTKİLER HAYVANLAR

Havada Suda
Otlar Çalılar
yaşayanlar yaşayanlar

Karada
Ağaçlar
yaşayanlar
Aristo, bitkileri boyutlarına göre sınıflandırmıştır. Aristo, hayvanları yaşadıkları yere göre sınıflandırmıştır.

169