Page 267 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

BİYOLOJİ 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi
Bulgular
Çalışma No.: 80 - Bağırsakların içindeki sıvılar mavi renge dönüştü.

1. Malzeme - Sıcak suda bekleyen çözeltideki renk değişimi daha hızlı ger-
Görevi çekleşti.
numarası
Sıvıları karıştırmak ve ısıtmak için kullanılır. 3 SONUÇLANDIRMA
Sıcaklık ile difüzyon arasında doğru orantı olduğu sonucuna
Çeşitli canlıları üretmek için kullanılır. 5 varılmıştır.
Sıvıların hacmini ölçmekte kullanılır. 4
Çalışma No.: 82
İnce ve uzun ağzıyla çözeltilerin karıştırılmasın-
da kullanılır. 2 1. Canlıların sınıflandırılmasının amaçları;
Kaynatma işlemi gerektiğinde kullanılır. 1 - Canlılara verilecek isimlerde, bilim insanları arasında dil birliği
sağlamak,
Hızlı ateş ihtiyacında kullanılır. 6 - İnsanlık için yararlı ve zararlı canlıları kayıt altına almak,
- Canlı türlerini birbirinden ayırt edebilmek,
2. a) Her bir besini ayrı ayrı ele alacağı için besin sayısı kadar deney - Canlılar arasındaki akrabalıkları belirleyebilmek,
tüpüne ihtiyaç vardır. Nitrik asit damlatmak için pipet kullanmalıdır. - Canlıları, belirlenmiş bilimsel kurallar dâhilinde gruplandırarak
Deneye başlamadan önce mutlaka önlük ve eldiven giymelidir. doğayı daha kolay anlaşılır hâle getirmektir.
Aşındırıcı madde, kırılabilir malzeme önlemlerini almalıdır. Canlıların sınıflandırılması ile elde edilen bilgileri, gruptaki tüm
b) İkinci deneyinde telgraf çiçeğinden doku örneği alarak gözle bireyler için geçerli sayarak zaman kaybını en aza indirmek gibi
görülür hâle getirilmesini amaçlamaktadır. Telgraf çiçeğinden birçok sebebi bulunur.
bisturi yardımıyla örnek alacak, lam ve lamele yerleştirerek mik-
roskopta inceleyecektir. Kullanacağı malzemeler bisturi, lam-la- 2. İnsanlar, hangi canlıların zarar verebileceğini veya hangilerinin
mel ve mikroskoptur. faydalı olacağını nesilden nesile aktarmakta sorunlar yaşardı. Bir
canlıya birbirinden farklı isimler verilebilirdi ve bu durumda aynı
Deneye başlamadan önce önlük ve eldiven giymeli, kırılabilir canlıdan bahsedilse bile anlaşılmayabilirdi. Dünya üzerindeki çe-
malzeme ve kesici/delici alet güvenliğine uymalıdır. şitlilik hakkında bilgi sahibi olunmazdı. Canlı türlerini birbirin-
den ayırt etmek zorlaşırdı.
Çalışma No.: 81 3. A) Şekline, büyüklüğüne veya rengine göre.
Değerlendirme B) Sınıflandırmalar arasında farklılık olmasının engellenebilme-
si belirli kuralların konulmasına bağlıdır. Eğer herkes için
1. Sıcaklık ile difüzyon hızı doğru orantılıdır. Bu yüzden sıcaklığın belirli kurallar yoksa herkes farklı sınıflandırmalar yapacak
fazla olduğu düzenekte renk değişimi daha hızlı gerçekleşir. ve farklı sonuçlar elde edilecektir. Sınıflandırma bu yüzden
2. Renk değişimi bağırsakların içinde gerçekleşir. Çünkü nişasta bü- evrensel olmalıdır.
yük moleküllüdür ve bağırsak zarından geçemez fakat iyot daha
küçük olduğu için kaptan bağırsağa doğru geçebilir. Çalışma No.: 83
Deneyden Çıkardıklarımız
1. Kontrollü deney: Deneydeki faktörlerden bir tanesi değiştirilerek a) Aristo’nun ampirik sınıflandır- b) Ampirik sınıf-
masında canlılar nasıl sınıflandı-
landırma canlıların
karşılaştırma yapmak için değişkenin kullanılmadığı grubun da rılmıştır? hangi özelliklerine
var olduğu deney düzenekleridir. Kontrollü deneylerin avantajı, bakılarak yapılır?
her seferinde tek bir faktör değiştirildiği için o faktörün deneye et-
kisinin net olarak gözlemlenmesidir. Aynı zamanda kontrol grubu
sayesinde karşılaştırma yapılabilir. Ampirik sınıflandırma
2. Bu deneydeki bağımsız değişken sıcaklıktır. Bağımlı değişken ise canlıların;
difüzyon hızıdır. Havada yaşayanlar Otlar yaşama ortamlarına,
Karada yaşayanlar Çalılar
dış görünüşlerine
3. BİLDİKLERİMİZ Suda yaşayanlar Ağaçlar analog organa ve şekil
- Difüzyon, canlı ve cansız ortamlarda gerçekleşebilir. benzerliğine bakılarak
- Difüzyon, küçük moleküllerin çok yoğundan az yoğuna taşın- yapılır.
masıdır. c) Analog organ nedir? Aşağıdaki d) Siz de analog
- Difüzyon hızına etki eden birçok faktör vardır. ikililerden analog organ olduğunu organlara kendi ör-
Kavramlar düşündüklerinize X işareti ko- neklerinizi yazınız.
- Dağılma yunuz.
- Küçük moleküller
- Sıcaklık Kökenleri farklı, görevleri aynı olan Örnek cevap:
- İyot organlara analog organ denir.
- Nişasta Kelebek, kuş ve yara-
ARAÇ VE GEREÇLER I. İnsan ayağı- Karınca ayağı X sanın kanadı ile at ve
Diyaliz tüpü oluşturmak için 30 cm uzunluğunda 2 adet kuru ba- II. Kartal kanadı- Kelebek kanadı X sineğin bacağı analog
ğırsak, mezür, 2 adet beher (veya ısıya dayanıklı cam kap), nişas- III. İnsan kolu- Kedi bacağı organlara örnektir.
ta çözeltisi, iyot çözeltisi, su, ip, ısıtıcı (ocak). IV. Balinanın ön yüzgeçleri-Atın ön
Gözlemler ayakları
- Renk değişimi V. Yarasa kanadı-Arı kanadı X
Renk değişimindeki süre farkı
DENEYİN UYGULANMASI Çalışma No.: 84
Örnek deney düzeneği ve metinde anlatılanların rehberliğinde
deney gerçekleştirildi. Beher yerine ısıya dayanıklı kap, bunzen 1. Canlıların; köken (orijin) benzerliklerine, akrabalık derecelerine,
yerine ocak kullanıldı. sahip oldukları homolog yapılarına bakılarak yapılan sınıflandır-
maya denir.

264