Page 264 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI BİYOLOJİ 9
Kavram Öğretimi
2. Hücre bölünmesi sırasında kro-
mozomların hareket etmesi Mikrotübüller Çalışma No.: 65
Fagositoz ile besinlerin hücre Mikrofilamentler 2. Basit difüzyon, molekül ve iyonların yoğunluğu eşitlenene kadar
içine alınması çok yoğun bir ortamdan az yoğun bir ortama hareket etmesine
Çekirdeğin hücre içinde sabit Ara filamentler denir.
kalması Mikrotübüller, mikrofilamentler, 3. a) Ortam sıcaklığı yükseldikçe moleküllerin ortalama kinetik
Hücre şeklinin korunması ara filamentler enerjisi de difüzyon hızı da artar. O yüzden sıcak su dolu bardağa
Kasların kasılması Mikrofilamentler koyduğumuz gıda boyası hızla yayılır.
Öglenanın kamçısıyla hareket b) Hareket, difüzyon hızını arttırır. Bu sebeple suyu kaşıkla
etmesi Mikrotübüller karıştırırsak şeker daha hızlı çözünür.
3. Bitki hücrelerinde hücre zarının dışında hücreye desteklik sağ- c) Derişim farkının artması difüzyon hızını arttırır. Bundan
dolayı dört şeker atıldığında difüzyon hızı yükseldiğinden daha
layan ve hücreyi koruyan bir hücre duvarı bulunur. Hayvan çabuk yayılır.
hücrelerinde ise bu yapı bulunmamaktadır. Bu nedenle hayvan
hücreleri dış etkilere karşı daha dayanıksızdır ve hücre iskeleti ç) Gazlar, vitaminlere göre daha hızlı geçeceği için oksijen ve
elemanları daha büyük önem taşımaktadır. karbondioksit daha hızlı geçer. Molekül büyüklüğü azaldık-
ça difüzyon hızı artar. Molekül büyüklüğü açısından oksijen
karbondioksitten küçük olduğundan oksijen karbondioksite göre
Çalışma No.: 63 daha hızlı geçer.
1. 1) Çekirdek
2) Sitoplazma Çalışma No.: 66
3) Hücre zarı 1.
4) Çekirdek zarı BASİT DİFÜZYON KOLAYLAŞTIRILMIŞ
5) Çekirdekçik DİFÜZYON
6) Çekirdek plazması Canlı, cansız her ortamda Sadece canlı ortamlarda
7) Kromatin iplik gerçekleşir. gerçekleşir.
8) Plastitler Enzim kullanılmaz. Enzim kullanılmaz.
9) Kromoplast Taşıyıcı protein kullanılmaz. Taşıyıcı protein kullanılır.
10) Kloroplast
+
+
11) Lökoplast 2. Glikoz, amino asit, H O, Na , K , B ve C vitaminleri, fruktoz
2
12) Maddeleri depolar. 3. • Kolaylaştırılmış difüzyon sırasında ATP harcanmaz.
13) Hücre bölünmesinde iğ • A, D, E, K vitaminleri B ve C vitaminlerine göre hücre zarından
ipliklerini oluşturur. daha kolay geçerler.
14) Lizozom • Kolaylaştırılmış difüzyon taşınacak moleküllerin yoğunluğu-
nun çok olduğu yerden az olduğu yere doğru taşınmasıdır.
15) Ribozom • Kolaylaştırılmış difüzyon sırasında taşıyıcı proteinler görev alır.
16) Mitokondri
17) Endoplazmik retikulum Çalışma No.: 67
18) Hidrojen peroksidi parçalar.
19) Birçok ürünü işler ve paketler. 1. Hemodiyaliz makinesi difüzyon ve osmoz prensibine göre çalışır.
Diyaliz sıvısı ile kan sıvısı arasında difüzyon yoluyla çok yoğun-
dan az yoğun ortama doğru madde geçişi gerçekleşir ve vücut
Çalışma No.: 64 zararlı maddelerden arındırılır. Osmoz olayı ile de vücuttaki fazla
1. Küçük moleküllerin çok yoğun oldukları ortamdan az yoğun ol- su, diyaliz sıvısına geçer.
dukları ortama doğru geçişidir. 2. Diyaliz pasif taşıma yöntemidir (D). Diyaliz sırasında taşıyıcı
Pasif taşımanın özellikleri şunlardır: proteinler kullanılır (Y). Böbrekler tarafından atılamayan zararlı
• Canlı veya cansız ortamlarda gerçekleşebilir. maddeler ve fazla su, hemodiyaliz yöntemi ile vücuttan uzaklaş-
• Geçişlerde ATP harcanmaz. tırılır (D). 3. Çıkış, doğru çıkıştır.
• Maddeler iki taraftaki yoğunluk eşitleninceye kadar geçiş yapar. 3. Seçilmiş moleküllerin seçici geçirgen bir zardan difüzyonuna
2. • Kolonyanın odada yayılması diyaliz denir. Emre’nin dediği doğrudur. Çünkü diyaliz olayı
Pasif taşımadır. pasif taşımadır ve diyalizde sadece küçük moleküller geçebilir.
• Nişastanın hücreye alınması Seda’nın dediği gibi taşıyıcı protein de kullanılmaz.
Nişasta polimer madde olduğu için pasif taşımaya uğrayamaz.
• Saf suya atılan bir hücrenin su alması Çalışma No.: 68
Pasif taşımadır. 1. Osmoz suyun özel difüzyonudur. Suyun, yarı geçirgen bir zar
• Hücrenin ATP harcayarak glikoz alması aracılığıyla çok olduğu ortamdan, az olduğu ortama doğru geçi-
Pasif taşımada ATP harcanamaz. şine denir. Osmoz bir pasif taşıma biçimi olduğundan iki ortam
• Bir hücreli bir canlının tatlı suda kontraktil kofulları ile dışarı- arasındaki yoğunluk farkı önemlidir.
ya su vermesi 2. I, III ve V yanlıştır.
Kontraktil koful çalışırken ATP harcanacağı için pasif taşıma 3. II ve III
olamaz.
3. Kapta gerçekleşen olay osmozdur. II numaralı bölgede tuz yo-
ğunluğu fazla, su yoğunluğu az olduğu için I numaralı bölgeden
Pasif taşımayla hücre Pasif taşımayla hücre II numaralı bölgeye su geçecek ve I numaralı bölgede su seviyesi
zarından geçebilenler zarından geçemeyenler azalacaktır. II numaralı bölgeden ise tuz molekülleri I numaralı
Glikoz, Su, Tuz, Amino asit Nişasta, Enzim, Maltoz bölgeye geçiş yapacak, II numaralı bölgedeki tuz yoğunluğu de-
rişimi azalacaktır.
261