Page 259 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

BİYOLOJİ 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi
mRNA, ribozoma taşır. tRNA molekülleri, sitoplazmada
Çalışma No.: 38 bulunan amino asitleri ribozoma taşır. rRNA ise protein
1. DNA: Kendini eşleme yeteneği olan ve kalıtsal özellikleri belir- sentezini gerçekleştiren ribozom organelinin yapısına katılır.
leyen canlıların yönetici molekülüdür. DNA ise sentezlenecek olan proteinin şifresini mRNA
molekülüne aktarır.
Gen: DNA’da (ya da bazı virüslerde, RNA’da) özgül bir nükleo-
tit dizisinden oluşmuş kalıtsal bilgiyi taşıyan birimdir. c) Doğru değildir. RNA molekülleri çok sayıda nükleotidin bir-
leşmesi sonucu oluşmuştur. Bir nükleotidin yapısında ise azot-
Kromozom: Bölünme sırasında kromatin ipliklerin kısalıp kalın- lu organik baz, beş karbonlu şeker ve fosfat bulunur.
laşarak özel katlanmalarla oluşturduğu yapıdır.
Nükleotit: Nükleik asitlerin (DNA ve RNA) en küçük yapısal Çalışma No.: 41
birimidir.
Bu birimlerin büyükten küçüğe sıralaması aşağıda verilmiştir: 1. a) RNA’yı meydana getiren her nükleotitte bir azotlu baz, bir ri-
Kromozom-DNA-gen-nükleotit boz şeker ve bir fosfat bulunur.
b) DNA çift sarmalının kısa bir bölgesi açılır. Bu sarmalı oluş-
2. DNA’daki nükleotit çeşit; sıra, sayı ve kullanım miktarından kay- turan ipliklerden biri kalıp olarak kullanılır. Adeninin karşısına
naklanmaktadır. urasil, guaninin karşısına ise sitozin bazı eklenerek mRNA sen-
3. a) Fosfat sayısı = şeker sayısı = azotlu organik baz sayısı tezlenir. Böylece ihtiyaç duyulan proteinin üretilebileceği gen
b) Glikozit bağı, ester bağı, fosfodiester bağı, zayıf hidrojen bağı. bölgesinin şifresi alınır. Bu şifreye göre moleküller sentezlenir.
c) (Adenin – timin) 2 X 2 = 4 2. DNA’nın
(Guanin – sitozin) 2 x 3 = 6 DNA anlamlı mRNA
Toplam 10 zayıf hidrojen bağı vardır. z�nc�r�
ç) A/T = 1 G/C = 1 A+G/T+C = 1 A T A U
T A T A
Çalışma No.: 39
C G C G
1. Hücre bölüneceği zaman DNA molekülünün kendi kopyasını
oluşturmasına replikasyon denir. Replikasyon ile oluşan DNA G C G C
moleküllerinin bir zinciri eski kalıp olarak kullanılan zincir, di- G C G C
ğeri ise yeni sentezlenen zincirdir. Bu yüzden DNA replikasyonu
yarı korunumlu olarak gerçekleşmiş olur. A T A U
2. a)
Kalıp DNA z�nc�r� AAG TCA CTC GGT ACA TCC 3. 7 No.lu çıkış doğrudur.
Sentezlenen z�nc�r TTC AGT GAG CCA TGT AGG
Çalışma No.: 42
b) GCT GAG AAT TGT 1. Mesajcı RNA (mRNA): DNA’dan aldığı şifreleri protein sentezi-
nin yapılacağı ribozoma taşır.
CGA CTC TTA ACA Ribozomal RNA (rRNA): Ribozomun yapısına proteinlerle
birlikte katılır.
Taşıyıcı RNA (tRNA): Sitoplazmadaki amino asitleri alıp
GCT GAG AAT TGT mRNA’daki bilgiye göre ribozoma taşır.
2. 1) C
CGA CTC TTA ACA 2) A, Ç, D
3. DNA, her hücrede bulunması gereken bir moleküldür. Hücre 3) B, D, E
bölüneceği zaman kendisini kopyalayarak yeni oluşacak her bir 3. 1. ifade doğrudur. Tüm RNA tek zincirli olduğu için tek poli-
hücrede DNA olmasını sağlar. Böylece canlının tüm özellikleri nükleotit zincirinden oluşur.
yeni hücreye aktarılmış olur. 2. ifade yanlıştır. Üç çeşit RNA vardır ve tüm RNA çeşitleri,
protein sentezinde görev alır. mRNA protein sentezi için gerekli
genetik şifreyi taşır. tRNA ise protein sentezi sırasında ribozoma
Çalışma No.: 40
amino asit taşır. rRNA ise ribozomun yapısında yer aldığı için
1. RNA çok sayıda nükleotidin birleşmesi sonucu oluşan, yapı- protein sentezine dolaylı yoldan katılır.
sında riboz şekeri bulunan bir nükleik asit çeşididir ve protein 3. ifade yanlıştır. tRNA yapısı kendi içinde katlanma yaptığı için
sentezinin gerçekleştirilmesinde görev alır. hidrojen bağına sahiptir.
4. ifade doğrudur. Tüm RNA çeşitleri DNA molekülü üzerinden
Prokaryot Ökaryot sentezlenir.
Yapısındaki Yapısındaki Hücrelerde Hücrelerde
Görevi Şeker Baz Çeşitleri
Çeşidi Çeşitleri Bulundukları Bulundukları Çalışma No.: 43
Kısımlar
Kısımlar Sitoplazma 1.
Protein sentezinin gerçekleştirilmesini sağlar. Riboz Guanin Sitoplazma Ribozom tRNA DNA guanin, sitozin - Riboz şekeri RNA
Adenin
- Fosfat
- Deoksiriboz
Mitokondri
- Adenin,
şekeri
Sitozin
- Urasil bazı
rRNA
Kloroplast
- Timin bazı
Ribozom
Çekirdek
- Tek iplikçik
bazları
Urasil
mRNA
Çekirdekçik
2. Tek iplikten oluştuğu ve tüm RNA çeşitleri DNA tarafından sen- - Çift iplikçik - Protein sentezi
- Kendini eşleme
tezlendiği için kendini eşleyemez ve onaramaz.
3. a) Doğru değildir. tRNA molekülünde nükleotitlerin karşılıklı
geldiği bazı bölgelerde hidrojen bağları bulunur. 2. Protein sentezi için DNA eşlenmesi ifadesi yanlıştır çünkü DNA
b) Doğru değildir. Tam aksine protein sentezinde DNA dolaylı eşlenmesi (replikasyon) hücre bölünmelerinden önce gerçekleşir.
olarak görev alırken RNA molekülleri doğrudan görev alır. Protein sentezi sırasında DNA replikasyonu gerçekleşmez sadece
Protein sentezinde sentezlenecek olan proteinin şifresini DNA’nın belirli bir bölgesi açılır ve mRNA’ya şifre verilir.
256