Page 269 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

BİYOLOJİ 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi
2. Hayır, yapamaz. Bakteriler ya sadece fotosentez yaparak besin 2. - Bağırsaklarımızda yaşayan bazı bakteriler, B ve K vitaminlerini
üretir ya da kemosentez yaparak besin üretir. sentezleyerek bizlere yarar sağlar.
» Pazazit - Çürükçül bakteriler; ölü hayvan ve bitkilerin dokularını parça-
» Kemoototrof layarak oksijen, karbon, azot, fosfor ve kükürdü havaya, topra-
ğa ve suya geri döndürür.
» Fotootorof - Bazı bakteriler peynir, yoğurt, sirke, turşu gibi besinlerin üreti-
» Fotoototrof minde görev alır.
» Fotoototrof - Laktik asit bakterileri ve bifidobacterium, probiyotik olarak en
» Kemoototrof sık kullanılan bakterilerdir ve bu bakterilerin sağlığımız üzerin-
» Saprofit de olumlu etkileri vardır.
» Saprofit - Antibiyotiklerin, aşıların, serumların, bazı hormon, ilaç ve kim-
yasal maddelerin üretilmesinde bakterilerden yararlanılır.
» Parazit - Azot bağlayan bakteriler azot döngüsünde görev alırlar.
» Fotoototrof
» Saprofit 3. Bakteriler, hızlı çoğalabilirler. Prokaryot hücre yapısına sahip
oldukları için genetik materyalleri ile çalışmak daha kolaydır.
» Parazit Plazmit taşıdıkları için gen aktarımını sağlarlar.
Çalışma No.: 90
Çalışma No.: 93
1. Tüm canlılarda olduğu gibi bakterilerde de solunum olayı enerji
elde edilmek için gerçekleşir. Bakterilerde oksijenli ve oksijensiz 1. ARKE A ÖZELLİKLER B BAKTERİ
solunum ile fermantasyon olayı meydana gelir. Bazı bakteriler
ise fakültatiftir yani bulundukları ortama uyum sağlarlar. Oksi- 1) Hücre zarları
jenli ortamlarda oksijenli solunum ile enerji üretirken oksijensiz peptidoglikan içerir.
ortamlarda oksijensiz solunum veya fermantasyon yapar. 2) Bazı türleri,
2. fotosentez 1
X Bakterisi Y Bakterisi Z Bakterisi yapabilirler.
Solunumuna Göre Aerobik Fakültatif Anaerobik 3) Aşırı soğuk,
2 2
3. Doğru değildir. Oksijenli solunum, ökaryot hücrelerde mitokondri aşırı sıcak ya da
organelinde gerçekleşir. Bakteriler prokaryot hücre yapısına sa- tuzlu ortamlarda
hip canlılar olduğu için mitokondri bulunmaz. Bakterilerde oksi- 3 yaşayabilen türleri 4
jenli solunum, hücre zarının içe doğru kıvrımlar yaparak oluştur- vardır.
duğu mezozom adı verilen yapılarda gerçekleşir. 4) DNA’ları çıplaktır.
5 5) Antibiyotiklerden
Çalışma No.: 91 etkilenmezler.
6 6) Bazılarının kalıtım
1. Mutasyon: Bir canlının DNA ya da RNA diziliminde meydana materyallerinin
gelen kalıcı değişmelerdir. yapısında histon
Konjugasyon: Bakteriler arasındaki kalıtsal materyal değişimi.
Plazmit: Bakterilerde sitoplazmada bulunan halkasal yapıdaki proteinleri bulunur.
kalıtım molekülü.
Endospor: Belirli bakterilerin hücreleri içinde oluşturulan, 2. Arkeler prokaryot hücre tipine sahiptir. Zarla çevrili organelle-
yüksek sıcaklık, kuraklık, zehirli kimyasallar ve besin kıtlığı ri ve çekirdeği yoktur. Arkelerin hücre duvarında peptidoglikan
gibi zor koşullara dayanıklı, metabolik olarak aktif olmayan bulunmaz. DNA’ları histon proteinleri ile sarılmıştır. Bazı arke
ancak uygun koşullarda yeniden işlevsel hücreye dönüşebilen türlerinde plazmit bulunur.
farklılaşmış hücre. 3. Arkelerde: I. Hücre Duvarı, II. Ribozom, IV. Halkasal DNA
Eşeysiz üreme: Bir canlının özelleşmiş üreme hücrelerini mey-
dana getirmeden tıpatıp atasına benzer canlılar oluşturmasını Çalışma No.: 94
sağlayan üreme şekli.
2. Bakteri konjugasyonu sırasında birey sayısında artış gerçekleş- 1. a) Metanojenik: Oksijensiz (O ) ortamlarda üreyen metan üreten
2
mediğinden üreme olarak kabul edilemez. Konjugasyon, bakteri- mikroorganizmalardır. Dünyada bilinen metan üretebilen can-
ler için avantajdır. Çünkü olumsuz şartlarda dirençli bakterilerin lılar sadece metanojen arkelerdir. Arkelerin biyogaz gibi yeşil
sayısı ve kalıtsal çeşitlilik artmış olur. enerji üretiminde önemli görevleri vardır.
3. Y - Bakterilerde eşeyli üreme görülmez. Bakteriler kültür orta- b) Halofilik: Halofiller, yüksek tuz konsantrasyonlarında
mında eşeysiz ürerler. üreyip gelişebilen ekstrem canlılardır. Halofil adı Yunanca
“tuz seven” anlamındadır.
Y - Konjugasyon bir üreme şekli değildir. Konjugasyonda bakte- c) Termofilik: Sıcak ortamlarda yaşayan arkelerdir. Bu
riler arasında sitoplazmik köprüler aracılığıyla gen aktarımı olur. canlılar için en uygun sıcaklık 65-85 0C’dir. 105 0C ve daha
D yükseklerinde yaşayan türleri vardır. Yanardağ bacaları,
Y - Plazmit, bakterilerin sitoplazmasındaki küçük halkasal DNA derin deniz termal çukurları.
parçasıdır. Konjugasyon olayında genetik materyal aktarımı olur. 2. Termofilik arkeler aşırı sıcak ortamlarda yaşarlar. Örneğin
yanardağ ağızlarında. Tuz gölünde halofilik arkelere rastlanır.
Çalışma No.: 92 Halofilik arkeler tuzlu ortamlarda yaşamaya adapte olmuş can-
1. Probiyotikler tüketildiklerinde sağlık üzerinde olumlu etki yap- lılardır.
tıkları düşünülen dost mikroorganizmalardır. Deterjanlar bazik yapıdaki kimyasal maddelerdir. Alkafilik ar-
Çürükçül bakteriler; ölü hayvan ve bitkilerin dokularını parça- keler kuvvetli bazik ortamlarda yaşayabilirler. Bu arkelerden
elde edilen enzimler deterjan endüstrisinde kullanılır. Psikofilik
layarak oksijen, karbon, azot, fosfor ve kükürdü havaya, toprağa arkeler ise soğuk ortamlara adapte olmuş canlılardır.
ve suya geri döndürür. 3. Prokaryotik canlılara ait fosil izler günümüzden 3.5 milyar yıl
Azot bağlayan bakteriler: Atmosferdeki serbest azotu bünyesi- öncesine kadar gitse de birçok prokaryotun fosilleşebilecek
ne alıp amonyağa çeviren bakterilerdir. Azot bağlayan bakteriler hücresel yapısı bulunmadığı için filogenetik tarihlendirme fo-
azot döngüsüne katılırlar.
266