Page 60 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 27
1. ÜNİTE : YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ > 1.2. Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler
Kavram : Proteinler
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi, Karar Verme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı YAPI TAŞIMIZ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Proteinlerin özelliklerini ve canlılar için önemini açıklayabilme.

1. Yönerge: Aşağıdaki görsel ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Görsel: Duvar örülmesi

Bir binayı yaparken kullandığımız ana malzemeler kum, harç, tuğla, demirdir. Bunları değişik şekillerde
bir araya getirerek (bk. Görsel) duvarları, bölmeleri ve binayı organize ederiz. Canlı vücudunda kulla-
nılan ana malzemelerden en önemlisi ise proteindir. Yapı taşıdır. Hem yapıya katılır hem enerji verir
hem de düzenleyicidir. Diğer moleküllerle birlikte hücreyi meydana getirir. Hücreler de bir araya gelerek
karmaşık organizmayı oluşturur. Proteinlerden keratin, deri, saç, tırnak, boynuz gibi yapıların ana mad-
desidir. Enzimlerin, bazı hormonların ve hücre zarının yapısına katılır. Protein yapısı farklı fiziksel şart-
larla bozulabilir. Örneğin sıcaklık, pH, basınç gibi değişkenler ile proteinlerin yapısının geri dönüşümsüz
olarak bozulmasına denatürasyon denir.
Proteinlerin vücuttaki görevlerini geniş bir yelpazede incelemek mümkündür. Proteinlerin vücut için öne-
mini anlatan aşağıdaki broşürü incelediğinizde “Proteinsiz canlılık var olamaz.” diyebilirsiniz.

P R O TE İN LER İN C AN L I L A R İ Ç İN ÖN E M İ

Kanın Kas, der�,
Z�h�nsel pıhtılaşmasında tırnak, kem�k
gel�ş�mde rol öneml� b�r ve d�şler�n
oynar. rol oynayan yapısında
f�br�nojen
prote�n prote�n
bulunmaktadır.
yapılıdır.

Oks�jen Vücudu
taşınmasında Enz�m ve bazı m�krop ve
rol oynayan hormonların yabancı
prote�nlere
hemoglob�n�n yapısında karşı koruyan
yapısında prote�n bulunur. ant�korların
bulunur. yapısında
bulunur.

Hücre zarının
Kasların
Kas HÜCRE ZARI Karbonhidrat Glikolipit yapısında
kasılmasında Glikoprotein bulunduğu Prote�nler
etk�l� olan akt�n Çift katlı �ç�n hücredek� enerj�
lipit tabakası
ve m�yoz�nler�n Kolesterol Alfa-Helik ver�c�d�rler.
yapısında alışver�ş�nde
Sarkomer İntegral protein Kanal protein madde
proteini
bulunur. rol almaktadır.
57