Page 19 - Coğrafya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
14 COĞRAFYA 9 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : DOĞAL SİSTEMLER > 1.2. Dünya’nın Şekli ve Hareketleri > 1.2.2. Dünya’nın Hareketleri ve Sonuçları
Kavram : Eksen Hareketi
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Zamanı Algılama Becerisi, Değişim ve Sürekliliği Algılama Becerisi

Çalışmanın Adı EKSEN HAREKETİ VE DİNAMİK YÜKSEK BASINÇ ALANLARI 15 dk.
Çalışmanın Amacı Dünya’nın eksen hareketi ile dinamik yüksek basınç merkezlerinin oluşumu arasındaki ilişkiyi anlamlandırabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruyu yanıtlayınız.

GÜNDÜZ VE GECE

Gündüz

Güneş

Dünya
Gece

Görsel: Gündüz ve gece

Isınan hava genleşir ve yükselir. Dolayısıyla bu hava kütlesinin yere uyguladığı basınç azalır. Soğuyan
hava kütleleri ise yoğuşup ağırlaşır ve alçalır. Bu hava kütlelerinin de yere uyguladığı basınç artar. Bu
termik kökenli basınç merkezleri Ekvator ve kutuplarda etkilidir. Ekvator yıl boyunca Güneş ışınlarını dik
veya dike yakın alır. Dolayısıyla Ekvator yıl boyunca sıcaktır ve hava kütleleri yükselici hareket gösterir,
böylelikle de termik alçak basınç alanları meydana gelir. Kutuplarda ise tam tersi bir durum söz konu-
sudur.

Soru:

1. Dönenceler çevresi (30 derece enlemleri civarı) dinamik yüksek basınç alanlarıdır. Aynı zamanda
bu alanlarda çöllere de sıkça rastlanır. Yukarıdaki metinde sıcak alanlarda havanın genleşip yük-
seldiği ve bu alanlarda alçak basınç merkezleri oluştuğu söylenmesine rağmen söz konusu sıcak
çöl sahalarında yüksek basınç oluşmasının sebebi ne olabilir?

16
Hazırlayan: Cem KARAOĞLAN