Page 77 - Coğrafya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 50
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı COĞRAFYA 9
2. ÜNİTE : BEŞERÎ SİSTEMLER > 2.1. Yerleşmeler > 2.1.1. Yerleşmenin Yer Seçimi ve Gelişimi
Kavram : Yerleşme
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Coğrafi Gözlem Becerisi, Kanıt Kullanma Becerisi

Çalışmanın Adı ADA’DAKİ PAZARDAN GELİŞEN YERLEŞMEYE 20 dk.
Çalışmanın Amacı Yerleşme kavramının gelişiminde etkili faktörleri anlayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki görsel ve metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Görsel: Adapazarı şehrinin kuş bakışı fotoğrafı

Adapazarı, adını, yerleşmenin geliştiği alanın coğrafi özelliğinden ve yerleşmenin büyümesini sağlayan
ekonomik özelliğinden almıştır. Şehir, Sakarya Nehri’nin oluşturduğu Adapazarı Ovası üzerine kurul-
muştur. Şehrin mekânsal olarak gelişmesinde yükseltinin az olması gibi fiziki coğrafya şartları etkili
olmuştur. Ovada bulunan geçiş iklimi ve bitki örtüsü özellikleri tarımsal faaliyetleri olumlu yönde etki-
lemiştir. Bölgenin nüfuslanma sürecinin hızlanmasında, verimli ova üzerinde gelişen tarımsal faaliyet-
ler etkili olmuştur. Haydarpaşa–Ankara demiryolunun ve Ankara karayolunun Adapazarı’ndan geçmesi
şehrin önemini artırmıştır. 1900’lü yıllarda açılmaya başlayan sanayi tesisleri ile ticari fonksiyona bağlı
olarak kurulup gelişen Adapazarı’nın şehirleşme süreci hızlanmıştır. Şehrin günümüzdeki görünümünü
kazanmasında sanayi, idari, eğitim, sağlık, ulaşım ve rekreasyon gibi şehirsel fonksiyonlar etkili ol-
muştur. 1999 Depremi’nde şehrin merkezinde yer alan konut alanları büyük hasar görmüştür. 2000 yılı
sonrasında şehrin kuzeyindeki Karaman ve Camili köylerinin bulunduğu alana kalıcı konutlar yapılmış,
Adapazarı kuzeye doğru gelişmeye başlamış ve şehrin batısında Serdivan, Yazlık ve Yenikent bölgeleri
de daha hızlı bir gelişme göstermiştir. İstanbul’u Anadolu’ya bağlayan yol üzerindeki konumda olması
ulaşım fonksiyonun gelişimini sağlamıştır. Şehirdeki sanayi başta olmak üzere birçok fonksiyonun geliş-
mesine D-100 Karayolu ve TEM Otoyolu önemli katkı sunmaktadır.

73