Page 5 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri
P. 5

1         FİZİK 11                                          Ortaöğretim Genel Müdürlüğü


          Örnek Sorular
          1  Yükleri +q ve +2q olan noktasal cisimler hava ortamında yalıtkan düzleme sabitlenmiştir. Şekildeki
             kesikli çizgi cisimleri birleştiren doğru parçasıdır.

                                                               +2q



                                              +q


             Buna göre
                a) Yüklere etki eden kuvvetleri şekil üzerinde çiziniz.
                b) Kuvvetleri ve kuvvet büyüklüklerini karşılaştırınız.
                c) Aynı sistem su içerisinde kurulsaydı yüklerin birbirine uyguladığı elektriksel kuvvetin
                   büyüklüğü değişir miydi? Açıklayınız.
             Cevap:
                 a)  Yükler aynı cins olduğundan birbirine itme kuvveti uygular. +q ve +2q yüklerine etki eden kuvvetler, sırasıyla F  ve F  alınırsa
                                                                                           1
                                                                                              2
                   şekildeki gibi yükleri birleştiren doğrultu üzerinde olur.
                                                                          F
                                                                           2
                                                                   +2q


                                                 +q
                                           F 1



                 b)  Yüklerin birbirine uyguladığı kuvvetler arasında F  = -F , kuvvetlerin büyüklükleri arasında F  = F  eşitliği vardır.
                                                                                  2
                                                   1
                                                                               1
                                                       2
                                    1
                 c)  Coulomb sabiti k =  ile bulunur.
                                    .
                                  4п   ε 0
                   Boşluğun elektriksel geçirgenliği en küçüktür. Havanın elektriksel geçirgenliği de boşluğunkine yaklaşık olarak eşittir. Buna göre
                   su içerisindeki sistem için elektriksel geçirgenlik değeri daha büyük olacağından Coulomb sabiti küçülür. Elektriksel kuvvet
                   Coulomb sabitiyle doğru orantılı olduğundan yükler arasındaki kuvvet de küçülür.
          2  Yalıtkan yatay düzlemde aynı doğrultu üzerindeki +q yüklü q , q  ve q  noktasal yükleri aralarında
                                                                    1
                                                                      2
                                                                           3
             d kadar uzaklık olacak şekilde sabitlenmiştir. q  yükünün q  yüküne uyguladığı elektriksel kuvvetin
                                                      1
                                                                 3
             büyüklüğü F’dir.
                                 q  = +q              q  = +q               q  = +q
                                  1                    2                    3
                                             d                    d
             Buna göre q  ve q  yüklerinin q  yüküne uyguladığı bileşke elektriksel kuvvetin büyüklüğü kaç
                                          3
                              2
                         1
             F olur?
             Cevap: Aynı işaretli q  yükünün q  yüküne uyguladığı F  ve aynı işaretli q  yükünün q  yüküne uyguladığı F  itme kuvvetlerinin yönleri
                                                                                  23
                                   3
                           1
                                                                    3
                                                             2
                                                 13
             şekildeki gibidir.
                          q  = +q              q  = +q               q  = +q   F 13  F 23
                                                2
                                                                     3
                           1
                                      d                    d

          4
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10