Page 9 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

1 FİZİK 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Biri pozitif diğeri negatif noktasal yük
etrafındaki elektrik alan çizgileri Gör- E 1
sel 5’teki gibi modellenir. Elektrik alan E
içinde herhangi bir noktadaki elektrik
alan vektörü, o noktadan geçen alan
çizgisine teğettir. Elektrik alan içindeki E 2
herhangi bir noktada yalnız bir bileş-
ke elektrik alan oluşur. Bu nedenle bir q 1 q 2
noktadan yalnız bir elektrik alan çizgisi
geçer.
Elektrik alan çizgileri herhangi bir (+)
yüklü parçacıktan çıkıp herhangi bir
(–) yüklü parçacıkta son bulur. Alan
çizgileri, yüzeyde değdiği noktaya da-
ima diktir. Alan çizgileri, elektrik alan
şiddetinin arttığı yerde sık; azaldığı Görsel 5: İşareti farklı, yük büyüklükleri aynı noktasal cisimlerin etrafındaki
yerde seyrek çizilir. elektrik alan çizgileri modeli

Elektrik alan çizgileri herhangi bir (+) yüklü parçacıktan çıkıp herhangi bir (–) yüklü parçacıkta son
bulur. Alan çizgileri, yüzeyde değdiği noktaya daima diktir. Alan çizgileri, elektrik alan şiddetinin arttığı
yerde sık; azaldığı yerde seyrek çizilir.
Görsel 6’daki +2q yükünden çıkan çizgilerin ancak yarısı –q yükünde sonlanır. Kalan çizgiler ise sonsuz-
da olduğu varsayılan başka bir yükte son bulur.

+2q -q

Görsel 6: İşareti ve yük büyüklükleri farklı noktasal cisimlerin etrafındaki elektrik alan çizgileri modeli
Örnek Soru
Yalıtkan düzlemdeki K ve L noktasal parçacıklarının yükleri sırasıyla q ve q ’dir. Yüklerin etkileşimde
L
K
olduğu başka elektrik yükü bulunmamaktadır ve bu yüklere ait elektrik alan çizgileri şekilde verilmiştir.

q L q
K
q K Buna göre yüklerin oranı nedir?
q
L

Cevap: Elektrik alan çizgileri (+) yüklü parçacıktan çıkıp (–) yüklü parçacıkta son bulur. Buna göre K parçacığı (-), L parçacığı (+) yüklüdür.
Yüklü bir parçacıktan çıkan ya da yüklü parçacıkta sona eren elektrik alan çizgi sayısı, parçacığın sahip olduğu yük miktarı ile doğru orantılı
olarak çizilir. K’de 4 çizgi son bulurken L’den 8 çizgi çıkmaktadır. Buna göre
q K -4 1
q = 8 = - 2 olur.
L
8