Page 51 - Kimya 10 - 1. Ünite

 4. BÖLÜM: KIMYASAL TEPKIMELERDE HESAPLAMALAR 4. BÖLÜM: KIMYASAL TEPKIMELERDE HESAPLAMALAR


\ özzm
Katı kütlesindeki artış, tepkimeye giren O gazının kütlesi kadardır.
2
Kütle 4,8 g arttığına göre harcanan O gazı 4,8 g’dır.
2
1 mol O (g) 32 g ise
2
x 4,8 g’dır.
x = 0,15 mol O gazıdır.
2

Tepkime denklemine göre 2 mol Fe katısı 1,5 mol O gazı ile birleş-
2
mektedir. Buna göre,

2 mol Fe(k) 1,5 mol O (g) ile birleşirse
2
x 0,15 mol O (g) ile birleşir.
2
x = 0,2 mol Fe katısıdır.

1 mol Fe(k) 56 g ise
0,2 mol Fe(k) x
x = 11,2 g Fe katısı harcanmıştır.

1.4.2. Sınırlayıcı Bileşen Hesaplamaları

Kimyasal tepkimelerde tepkimeye giren maddelerden en yüksek mik-
tarda ve verimde bileşikler elde etmek amaçlanır. Bu da tepkimeye
girecek maddelerin tamamen kullanılmasıyla (artansız tepkimesiyle)
mümkündür. Ancak tepkime esnasında, reaksiyona giren maddeler her
zaman artan sız tepkime vermeyebilir. Maddelerin bir kısmı tamamen
tükenirken bir kısmı artabilir. Tepkimede tamamen tükenen maddeye
sınırlayıcı bileşen denir. Bilgi Kutusu
Laboratuvarda deneyler yapılırken kullanılan malzemeler, araç-gereç Endüstride pahalı reaktifin
ve ham maddenin belirli bir maliyetinin olduğu unutulmamalıdır. Çoğu tepkimeye tamamen girmesi
zaman bir an önce deneye geçmek amacıyla aceleci davranmanın sağlanarak maliyeti düşürmek
bazı olumsuzlukların ortaya çıkmasına neden olduğu unutulmamalıdır. amaçlanır. Bunun için de ucuz
reaktif fazla miktarda kullanılır.
Laboratuvarda deney yapılırken reaktif miktarları titizlik le hesaplan- Böylece pahalı reaktifin tüken-
malı, kimyasal maddelerin saklandığı kapların ağzı kapalı tutularak mesi sağlanır.
bozulmaları önlenmelidir. Araştırınız
Ağzı açık bırakılan kaplarda-
Sınırlayıcı bileşen hesaplanırken aşağıdaki kurallar sırasıyla ki kimyasal maddeler neden
uygulanmalıdır: bozulur?

1. Tepkime denklemi yazılarak denkleştirilir.

2. Reaktiflerin katsayılarının verilen mol sayılarına oranı bulunur.
Oranı en küçük bileşen sınırlayıcı bileşendir.

3. Sınırlayıcı bileşen bulunduktan sonra işlemler sınırlayıcı bileşenin
oranına göre yapılır.

63
1
10. SINIF KIMYA0. SINIF KIMYA 63