Page 52 - Kimya 10 - 1. Ünite

1. ÜNITE: KIMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KIMYASAL HESAPLAMALAR. ÜNITE: KIMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KIMYASAL HESAPLAMALAR
1

Örneğin, 4 mol N ve 15 mol H gazlarının
2
2
N (g) + 3H (g) 2NH (g)
2
2
3
tam verimli tepkimesinde sınırlayıcı bileşen aşağıdaki gibi bulunur:
Azot ve hidrojen gazlarının denklemdeki katsayılarıyla soruda verilen
mol sayıları arasındaki katlara bakıldığında N gazının 4 katı, H gazı-
2
2
nın 5 katı madde kullanıldığı görülmektedir. Katı küçük olan madde
önce tükeneceğinden sınırlayıcı bileşendir. Bu tepkimede sınırlayıcı
bileşen N gazıdır. Harcanan ve oluşan miktarları bulmak için denk-
2
lemdeki maddelerin katsayıları 4 ile çarpılır.
N (g) + 3H (g) 2NH (g)
2 2 3
4 kat 5 kat
Başlangıç: 4 mol 15 mol -
Değişim: -4 mol -12 mol +8 mol
Son Durum: - 3 mol 8 mol

X Örnek
4 mol H gazıyla 6 mol O gazı kullanılarak tam verimle H O gazı elde
2
2
2
edilmektedir. Buna göre,
a) Sınırlayıcı bileşen hangisidir?
b) Hangi maddeden kaç mol artar?

\ özzm

2H (g) + O (g) 2H O(g)
2
2
2
2 kat 6 kat
Başlangıç: 4 mol 6 mol -
Değişim: -4 mol -2 mol +4 mol
Son Durum: - 4 mol 4 mol

a) H gazı sınırlayıcı bileşendir.
2
b) O gazından 4 mol artar.
2

X Örnek
N (g) + 3H (g) 2NH (g) tepkimesine göre 2,8 g N ve 1,8 g H gaz-
3
2
2
2
2
ları tam verimle tepkimeye girmektedir. Buna göre sınırlayıcı bileşen
hangisidir ve hangi maddeden kaç gram artar? (N: 14, H: 1)
\ özzm
Kütlesi verilen reaktiflerin mol sayıları bulunarak tepkime denklemin-
deki katsayılarla kıyaslanır ve sınırlayıcı bileşen bulunur.

1 mol N (g) 28 g ise
2
x 2,8 g’dır.

x = 0,1 mol N gazıdır.
2

64 1
10. SINIF KIMYA0. SINIF KIMYA
64