Page 26 - Kimya 10 - Elazig

2. ÜNITE: KARIŞIMLAR

Kolonya: Günlük hayatta çok sık kullandığımız başka bir çözelti de
kolonyadır. Ismini ilk üretildiği Almanya’nın Köln (Cologne) şehrinden
alan kolonya; su, etanol ve aromatik yağlardan oluşur. Etanol, hacim-
ce %70-%90 arasında değişebilir. Hacimce yüzde kaç etanol içerdi-
o
o
ği kolonya şişesinin üzerinde A olarak belirtilir. Örneğin, 80 ibaresi
kolonyanın hacimce %80 etanol içerdiğini gösterir (Görsel 2.10).
İçme Suyu: Canlıların yaşaması ve hayatlarının devamı için gerek-
li temel unsurların başında gelmektedir. Canlı organizmayı meydana
Görsel 2.10: Kolonya getiren hücrelerin metabolik faaliyetlerini sürdürebilmeleri ancak suyla
mümkündür.
Billi Kutusu
Italyan Giovanni Paolo de Femi- Yetişkin insan organizmasının %62-67’si, çocuk organizmasının %80’i,
nis (Jovanni Paulo de Feminis), üç aylık bir fetüsün %95’i sudur. Insan organizmasındaki suyun %60’ı
“eau admirable” (hayranlığa hücre içerisinde, geriye kalan kısmı ise dokular arası sıvılarda ve kanda
değer su) adıyla ürettiği prepa- bulunur. Bu nedenle vücut suyunun yetişkinler için %20, çocuklar için
ratı (kolonya), 1727’de Köln Tıp %5-10 dolayında azalması hayati tehlikeye sebep olabilir.
Fakültesine tıbbi ürün olarak Su, yeryüzünde yaygın olarak bulunan kimyasal bir bileşiktir. Sıvı
onaylatmıştır. Ancak Feminis’in hâlde bulunan bileşiklerden mol kütlesi en düşük (18 g/mol) olanıdır.
bu ürünü kendisinin bulmadığı, Aynı zamanda organik ve anorganik bileşiklerin pek çoğu için iyi bir
bu ürünün aslında adı bi linme- çözücüdür.
yen birinin Macaristan Kraliçesi
3
Elisabeth (Elizabet) için üretti- Dünyadaki toplam su miktarı yaklaşık 1 milyar 400 milyon km tür.
ği “Macar Suyu” olduğu iddia Yani yeryüzünün yaklaşık %70’i su ile kaplıdır (Görsel 2.11). Bu suyun
edilmektedir. %97,5’ini deniz ve okyanuslardaki tuzlu sular oluşturmaktadır. Geriye
kalan %2,5’lik bölüm ise tatlı su kaynağıdır.

Doğadaki su kaynakları bazı istisnalar dışında içme ve kullanma ihti-
yaçları için doğrudan kullanılmaya uygun değildir (Görsel 2.12). Bu
nedenle suların arıtma işleminden geçirilmesi gerekir.

Görsel 2.11: Yerküre

Bilgi Kutusu
Günlük tüketim maddelerinin
etiketlerinde içerdikleri madde-
lerin derişimleri bulunmaktadır.
Görselde bir deterjanın bile-
şiminde bulunan maddelerin
derişimleri gösterilmiştir.
2,7 L Görsel 2.12: Su çeşmesi

elde edilen ham su, içme suyu arıtma tesislerinde özelliklerinin gerek-
%5-15: Anyonik Aktif Madde. Dere, göl, baraj, kaynak gibi yüzey sularından ve yer altı sularından
<%5: Noniyonik Aktif Madde, Sabun,
Fosfonat, Polikarboksilat, Enzim, tirdiği arıtma işlemlerinden geçirilerek sağlık şartlarına ve Türk Gıda
Benzisothiazolinone, Parfüm, Citronellol, Kodeksi Içme ve Kullanma Suyu Standartları’na uygun hâle getirildik-
Butylphenyl Methylpropional. ten sonra şebekeye verilmektedir. Içme sularında bulunabilecek madde

104 10. SINIF KIMYA