Page 6 - Kimya 11 | 4.Ünite

Kimyasal Tepkimelerde Enerji
ENDOTERMİK TEPKİME
Dışarıdan ısı (enerji) alarak gerçekleşen tepkimelere endotermik
tepkime adı verilir. Isı, girenler bölümüne yazılır. İstenirse tepkimenin
gerçekleştiği sıcaklık değeri okun üzerine yazılır.
X + Y + ısı Z + T
o
280 C
C H (g) + H O(g) C H OH(g)
4
2
2
2
5
-
+
NaI(k) + 700 kj/mol Na (g) + I (g)

Ayrıca sıcaklığa ihtiyaç duyulan bir tepkimede ısı miktarını belirt-
Görsel 4.1.3: Buzulların suya dönü- mek yerine okun üzerine delta (Δ) yazılabilir.
şümü ∆
C H (g) + H O(g) C H OH(g)
2
5
4
2
2
Isı alarak gerçekleşen bazı fiziksel ve kimyasal olaylar aşağıda
verilmiştir.
• Düzenli tanecik yapılarından düzensiz yapılara geçiş,
X(k) + Enerji X(s) erime
X(s) + Enerji X(g) buharlaşma
X(k) + Enerji X(g) süblimleşme
H O(k) + Enerji H O(s) (Görsel 4.1.3)
2
2
CH OH(s) + Enerji CH OH(g)
3
3
CO (k) + Enerji CO (g)
2
2
• Birçok katının suda çözünmesi,
Görsel 4.1.4: Plazma küresinde iyon-
laşma H O(s)
2
C H 12 6 C H 12 6
O (suda)
O (k) +Enerji
6
6
H O(s) + -
2
KNO (k) +Enerji K (suda) + NO (suda)
3
3
• Bir atomdan elektron koparılması yani katyon oluşumu,
-
+
X(g) + Enerji X (g) + e (iyonlaşma enerjisi) (Görsel 4.1.4)
Ca(g) + Enerji Ca 2+ (g) + 2e -
• Birçok analiz (ayrışma) tepkimeleri,
2H O(s) + Enerji 2H (g) + O (g) (elektroliz)
2
2
2
ısı 3
KClO (k) KCl(k) + 2 O (g)
2
3
• Kimyasal türleri birbirinden ayırmak (bağ kırılması) endotermik-
tir.
Görsel 4.1.5: Şimşek çakarken hava- H (g) + Enerji 2H•(g)
2
daki azot gazı yanar.
O (g) + Enerji •O(g) + •O(g)
2
• Ayrıca yanma olaylarından yalnızca azotun (N ) yanması endo-
2
termik olarak gerçekleşir (Görsel 4.1.5).
1
2
2
2
2 N (g) + O (g) + 33,09 kj NO (g)
BİLİYOR MUSUNUZ?
Enerji: İş yapabilme kapasitesidir. Madde gibi enerji de yoktan var edilemez ya da var olan enerji yok
edilemez. Enerji bir formdan başka bir forma dönüşebilir.
İç Enerji: Maddenin tüm taneciklerinin kinetik enerjileri ile taneciklerin birbirleriyle etkileşimlerin-
den doğan potansiyel enerjilerinin toplamıdır.
Isı: Madde ile ortam arasındaki sıcaklık farkından dolayı aktarılan enerjidir.
Sıcaklık: Moleküllerin hareketinin ortalama bir ölçüsüdür. Madde ile ortam arasında ısı akışının yö-
nünü belirleyen hâl değişkenidir, enerji değildir.
164