Page 45 - Kimya 12 | 1.Ünite
P. 45

 4. BÖLÜM: KIMYASALLARDAN ELEKTRIK ÜRETIMI



                                          –
            Anot:  Ni(k)      Ni 2+ (suda  + 2e        E o ykü  .   = 0,250 V
                                     )
                                  –
                            )
            Katot: 2 Ag + (suda  + 2e     2Ag(k)      E o ind .  = 0,799 V
            Pil Tepkimesi:  Ni(k) + 2 Ag + (suda       Ni 2+ (suda  + 2Ag(k)
                                          )
                                                          )
                                                   o
                                                  E =   , 1049 V
                                                   pil
            Fe-Ag pilinin voltajı Ni-Ag pilinin voltajından daha büyüktür.
            Pillerin Ömrü                                                            Bilgi Kutusu
            Piller için ömür kavramını ay veya yıl olarak tanımlamak yerine “çevrim   Piller genellikle cıva, kadmiyum
            ömrü” olarak ifade etmek daha doğrudur. Buna göre bir şarj (dolum)   ve  kurşun  gibi  ağır  metaller
            ve bunu takiben yapılacak bir deşarj (boşaltma) işleminin karşılığına   kullanılarak  üretilir.  Bu  neden-
            bir çevrim denilmektedir. Şarj edilebilir pillerde 500-1500 çevrime   le atık piller çeşitli hastalıklara
            ulaşılabilmektedir. Pilin başlangıçta sahip olduğu enerji kapasitesi her   sebep olur. Atık piller; nörolojik
            bir çevrim sonucunda bir miktar azalır. Bu nedenle pillerin şarj-deşarj   bozukluklar, merkezi sinir siste-
            döngüsü sağlanmadan sürekli şarj edilmesi yıpranmayı hızlandıran   mi, kanser, böbrek ve karaciğer
            etkenlerden birisidir.                                           hastalıklarına  sebep  olabilir.

            Isınma, pil bünyesindeki gerilim ve sıcaklık farklılıkları, kimyasal reak-  Özellikle cıvanın, eser miktarda
            siyonları etkileyen önemli faktörlerdir. Sıcaklık, kimyasal reaksiyonların   dahi  olsa,  doğada  bulunması;
            hızını artırır ancak istenmeyen reaksiyonların oluşmasına da neden   çok ciddi zararlar ortaya çıka-
            olur. Sıcaklıktaki artış, pillerde kendiliğinden ortaya çıkan şarj kaybı   rabilir.
            hızını artırır.                                                  Atık  pillerde  bulunan  1  gram
                                                                             cıvanın  doğaya  bırakılması
            Cep telefonlarının, tabletlerin, dizüstü bilgisayarların uzun süre kulla-  hâlinde binlerce litre temiz suyu
            nılmadığında pillerinin kendiliğinden boşaldığı görülür. Uzun süre şarj   zehirlediği yapılan araştırmalar
            edilmeyen pil, zamanla “derin boşalma” durumuna ulaşarak artık şarj   sonucunda ortaya konulmuştur.
            edilemez hâle gelir ve ömrünü tamamlar.
                                                                             Sadece  bir  adet  kalem  pilin
            Pillerin daha uzun süre ve verimli bir şekilde kullanılabilmesi için aşa-  denize atılması durumunda pil-
            ğıdaki uyarılara dikkat edilmelidir:                             deki cıva sebebiyle birçok balık
                                                                             zehirlenebilir.
             •  Öngörülen voltaj değerinin üzerindeki akımlar çekilmemelidir.  Bir adet kalem pilin toprağa bıra-
             •  Kısa devrelere maruz bırakılmamalıdır.                       kılması hâlinde birkaç ay içeri-
             •  Ani ve aşırı voltajla yüklenmemelidir.                       sinde çevresindeki 6 metrekare
             •  Çok düşük veya yüksek sıcaklıklarda kullanılmamalıdır.       toprağı tamamen zehirleyeceği
             •  Üreticisi tarafından tavsiye edilen şarj cihazları ile şarj edilmelidir.  bilim insanlarının yaptığı çalış-
                                                                             malarla ortaya konulmuştur.
             •  Darbelere, şoklara, titreşimlere maruz bırakılmamalıdır.
             •  Uzun süre şarjda tutulmamalıdır.
            Kullanım ömrü sınırlı piller, içerdikleri kimyasallar nedeniyle özel geri
            dönüşüm işlemlerine tabi tutulmalıdır. Kullanılmış piller, evsel atıklar-
            la beraber çöpe değil, piller için oluşturulmuş geri dönüşüm kutuları-
            na atılmalıdır (Görsel 1.6). Bu, çevrenin kirletilmemesi açısından çok
            önemlidir. Bu nedenle, okullar başta olmak üzere, birçok yerde atık pil
            geri dönüşüm kutuları bulunmaktadır.

            Siz de hem ülke ekonomisine hem de çevrenizin temiz kalmasına
            katkıda bulunmak istiyorsanız evlerinizde bulunan atık pilleri, toplama
            merkezlerindeki atık pil geri dönüşüm kutularına atmalısınız. Bu bilgi-
            leri sosyal medya üzerinden paylaşarak çevre duyarlılığı konusunda
            farkındalık oluşturabilirsiniz.                                 Görsel 1.6: Atık pil kutuları



                                                                                   12. SINIF KIMYA    57
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50