Page 6 - Kimya 9 | 3. Ünite
P. 6

Kimyasal Türler Arası Etkileşimler

                     İYON                                                           Sodyum atomu
                     Elektron vermiş veya almış atom ya da atom gruplarına iyon          Na     Sodyum iyonu
                                                                                                      +
                  denir. Bir atom, elektron verdiğinde verdiği elektron sayısı kadar                Na
                  pozitif (+), elektron aldığında aldığı elektron sayısı kadar nega-
                  tif (-) yükle yüklenir. Pozitif yüklü iyonlara katyon, negatif yüklü
                                                                            +
                  iyonlara anyon denir. Yüklü atom gruplarına kök adı verilir. NH 4 ,
                      +    -    2-
                  H 3 O , OH , SO 4  gibi.
                        +    2+   3+     +    +           -  2-   3-   -    2-                       +
                     Na , Mg , Al , NH 4 , H 3 O katyona; Cl , O , N , OH , SO 4
                                                                                Görsel 3.1.5: Na atomu Na hâline
                  anyona örnek verilebilir.                                                geçerken çapı küçülür.
                     Bir atom elektron verip katyonuna dönüştüğünde çapı küçülür
                  (Görsel 3.1.5), elektron alıp anyonuna dönüştüğünde ise çapı bü-
                  yür (Görsel 3.1.6).
                                                                                                  Klor iyonu
                                                                                    Klor atomu      Cl -
                  ?    BİLİYOR MUSUNUZ?                                                 Cl


                        +      -
                     Na  ile Cl  iyonu arasında gerçekleşen kimyasal bağ ile NaCl
                   bileşiği oluşur (Görsel 3.1.7). NaCl bileşiği iki atomlu olduğu hâl-
                   de molekül değildir. İyonik bileşiklerde en küçük birim molekül
                   değil birim hücredir. Birim hücreler bir araya gelerek iyonik kris-
                                                                                                    -

                   talleri oluşturur. CsCl, AlCl 3 , NaNO 3  gibi bileşikler iyonik kristal-  Görsel 3.1.6: Cl atomu Cl hâline geçer-
                   lere örnektir.                                                          ken çapı büyür.
                                  -             -
                               11e           10e
                            +              +
                         11p            11p
                                         +
                     Sodyum atomu   e - Na iyonu  -
                                -             18e
                             17e
                           +
                        17p             17p +
                                                                                             -
                                                                                            Cl
                                        -                                +   -
                       Klor atomu      Cl iyonu                        Na Cl
                  Görsel 3.1.7: Sodyum klorürün örgü yapısı
                     NELER KAZANILDI?
                              2-              3+   -       2+      3-        -

                     Ar, I 2 , K, S , Zn, Cl 2  , Ne, Al , Br , O 3 , Ca , P 10 , N , S 6             ,   NH 3 ,
                                                                        , NO 3 , H 2 , HF, Pt, Ag, HNO 3 , SO 2
                                         +           3-
                     N 2 O, He, C 11 H 22 O 11    , K , C, Xe, PO 4
                     Yukarıda verilen kimyasal türleri aşağıdaki tabloda verilen boşluklara doğru olarak yerleştiriniz.

                                                 Kimyasal Türler



                        Atom                        Molekül                                İyon



                                           Element            Bileşik           Katyon             Anyon










                                                                                                        101
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11