Page 10 - Kimya 9 | 3. Ünite

Kimyasal Türler Arası Etkileşimler

Tablo 3.2.1: Fe ve He Atomlarının Bağ Türü Fiziksel Hâli ve Kayna-
ma Noktası
Fiziksel Hâli (Stan- Kaynama
Bağın Türü
dart Koşullarda) Noktası
Fe-Fe Atomlar arası Katı 2861 C
o
o
He-He Atomlar arası Gaz -268,9 C
H H
b) Moleküller arası bağlar: Aynı veya farklı tür moleküller O
arasındaki etkileşimler sonucunda moleküller arası bağlar Hidrojen
ve
bağı
oluşur. Bu durum; F 2 -F 2 , HCl-HCl, H 2 O-NH 3 , CO 2 -CO 2
H 2 O-H 2 O Görsel 3.2.5’te olduğu gibi örneklenebilir. H
Moleküller arası bağların hepsi zayıf etkileşim olmasına rağ- O H H
men etkileşim türlerinde ve çekim güçlerinde farklılıklar var- H O
O
dır. H
Örneğin H 2 O-H 2 O ve CO 2 -CO 2 moleküller arası zayıf etkile- H H
şimdir. Ancak moleküllerin çekim güçleri farklı olduğu için
O H
kaynama noktaları ve fiziksel hâlleri farklıdır. H 2 O-H 2 O mo-
lekülleri arasındaki çekim CO 2 -CO 2 molekülleri arasındaki
Görsel 3.2.5: H O molekülleri ara-
çekime göre daha fazla olduğu için H 2 O’nun kaynama nok- 2
sındaki bağ
tası daha yüksek ve oda koşullarında sıvıdır. CO 2 -CO 2 mo-
lekülleri arasındaki çekim daha zayıf olduğundan kaynama
noktası çok düşük ve oda koşullarında gazdır (Tablo 3.2.2).

Tablo 3.2.2: H 2 O ve CO 2 Moleküllerinin Bağ Türü Fiziksel Hâli ve
Kaynama Noktası
çekirdek çekirdek
Fiziksel Hâli Kaynama
Bağın Türü
(Oda Koşulunda) Noktası + +
o
H 2 O-H 2 O Moleküller arası Sıvı 100 C
çekirdek elektron
Moleküller arası Gaz -57 C
o
CO 2 -CO 2
+ -
Kimyasal türler arasındaki etkileşimleri bağlanan türlere göre sı-
elektron elektron
nıflandırmak yukarıda saydığımız güçlüklere neden olduğundan ba-
ğın sağlamlığına göre sınıflandırma yapmak daha doğru olur. - -
B) Bağın Sağlamlığına Göre Sınıflandırma Görsel 3.2.6: Tanecikler birbirine
Kimyasal türler birbirine yaklaştığında elektron bulutları ve çekir- yaklaşırken meydana
dekler arasında elektrostatik itme ve çekme kuvvetleri meydana gelir gelen elektrostatik
itme-çekme kuvvetleri
(Görsel 3.2.6). Çekme kuvvetleri itme kuvvetlerinden büyükse güç-
lü etkileşimler yani kimyasal bağ oluşur. Çekme-itme kuvvetlerinin
birbirine yakın olduğu durumlarda ise zayıf etkileşimler meydana ge-
lir. Zayıf etkileşimlere de fiziksel bağ denir.
Güçlü ve zayıf etkileşimler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.

Kimyasal türler arasındaki etkileşimler

Güçlü etkileşimler Zayıf etkileşimler

İyonik Kovalent Metalik Van der Waals Hidrojen
bağ bağ bağ kuvvetleri bağı
105