Page 87 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Biyoloji 10

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Soyağaçları BİYOLOJİ

21. Dört farklı aileye ait soyağaçlarında farklı özelliklerin kalıtımı 22. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren
verilmiştir. Koyu renkle gösterilen bireyler belirli özellikleri fe- bireyler koyu renkle gösterilmiştir.
notiplerinde göstermektedir.

: Dişi birey : Dişi birey
: Erkek birey
: Erkek birey

I II

III IV Buna göre soyağacındaki kalıtım,

I. Y kromozomunda baskın olarak kalıtılan
II. X kromozomunda çekinik olarak kalıtılan
III. otozomal kromozomlarda çekinik kalıtılan
Buna göre aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? IV. X kromozomunda baskın olarak kalıtılan

A) I. soyağacında koyu renkle gösterilen bireyler X’ e bağlı verilenlerden hangileriyle gerçekleşmiş olabilir?
çekinik alelle kalıtılan bir hastalığı fenotipinde gösterebilir.
A) Yalnız III B) I ve II C) II ve IV
B) II. soyağacında koyu renkle gösterilen bireyler, özelliğin
D) III ve IV E) I, III ve IV
ortaya çıkmasını sağlayan alelleri hem anneden hem ba-
badan almış olabilir.
C) I. soyağacında koyu renkle gösterilen özellik X’e bağlı Çözüm:
baskındır. Y kromozomunda gözlenen bir özellik sadece erkeklerde gö-

D) III. ve IV. soyağacında otozomal baskın bir özelliğin kalı- rülür ve özelliğin görüldüğü babanın tüm erkek çocukların
tımı koyu renkle gösterilen bireylerde gözlenebilir. fenotipinde bulunur. Soyağacında dişilerde de görüldüğü için
I. öncül yanlıştır.
E) I. ve II. soyağacında koyu renkle gösterilen bireyler oto-
zomal çekinik özellik bakımından homozigot olabilir. X kromozomunda çekinik kalıtılmış olması için, özelliği gös-
teren dişi bireylerin babalarının da bu özelliği göstermesi ge-
rekir. Örneğin III. kuşaktaki dişi birey hasta ama babası hasta
değildir. Bu nedenle II. öncül de yanlıştır.
Çözüm:
Özelliğin kalıtımı otozomal kromozomlarda çekinik kalıtılıyor
I. soyağaçlarındaki koyu renkle gösterilen özellik X’e bağlı
olabilir. Çünkü özelliğin görüldüğü bireylerin ebeveynlerinde
baskın bir alel ile kalıtılamaz. I. soyağacında baba X’e bağlı
bu özellik fenotipte görülmese de taşıyıcı olarak bu aleli bu-
baskın özellikte olsaydı bütün kız çocuklarına bu baskın aleli
lunduruyor olabilirler. Bu nedenle III. öncül doğrudur.
aktarmış olması gerekirdi. Ailede bu özelliği göstermeyen kız
çocuk bulunduğu için bu ifade yanlıştır. X kromozomunda baskın kalıtılmış olması için, özelliği gösteren
kız çocuklarının anne ya da babasından birisinin mutlaka bunu
Cevap: C
fenotipinde gösteriyor olması gerekir. III. kuşakta hasta dişinin
annesi ya da babası hasta olmadığından IV. öncül de yanlıştır.

Bu nedenle cevap III. öncülün yer aldığı A seçeneğidir.
Cevap: A

84 85