Page 85 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Biyoloji 10

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Soyağaçları BİYOLOJİ

17. Soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler 18. Soyağacında insanlarda gonozomal taşınan bir özelliğin kalı-
koyu renkle gösterilmiştir. tımı verilmiştir. Özelliği fenotipinde gösteren birey koyu renk-
le gösterilmiştir.

: Dişi birey
: Erkek birey
: Dişi birey
: Erkek birey
1

2

3
Buna göre bu özelliğin kalıtımıyla ilgili,

I. X kromozomunda çekinik bir alel ile taşınmaktadır.
Buna göre numaralandırılmış bireylerle ilgili,
II. Otozomal çekinik bir alel ile taşınmaktadır.
I. 1, gonozomlarından birinde bu özelliğe ait aleli taşır.
III. Kız çocuklarına bu özellik babalarından aktarılır.
II. 2, kesinlikle bu özellik bakımından 1 ile aynı genotiptedir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
III. 3, bu özelliğe ait aleli genotipinde bulundurabilir.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ifadelerinden hangileri doğrudur?
D) I ve III E) II ve III
A) Yalnız I
Çözüm:
B) Yalnız III

C) I ve II
D) I ve III
1 2
E) I, II ve III

3 4 5
Çözüm:
Gonozomal olarak taşındığı belirtilen özellik Y kromozomun-
6 7 da taşınıyor olamaz. Çünkü soyağacında özelliğin görüldüğü
bireyin babasının fenotipinde görülmemektedir.
X kromozomunda çekinik bir alel ile taşınıyor olsaydı; çö-
Verilen özellik X’ bağlı baskın olamaz. Çünkü özelliği göste-
zümde gösterilen soyağacında işaretlenmiş olan 3 numaralı
ren erkek çocuğun annesi çekinik. O halde verilen özellik X’e
birey X kromozomlarından birini babasından alacağı için 1
bağlı çekiniktir. Bu durumda özeliği gösteren erkek çocuğun
numaralı bireyin de o özelliği göstermesi beklenirdi. I. öncül
annesi olan 1’de özelliğe ait çekinik alel olmak zorundadır ve
yanlıştır.
anne taşıyıcıdır. Bu nedenle I. öncül doğrudur.
Otozomal çekinik alel ile taşınıyor olabilir. Örneğin 3, 4 ve 7 A a A
2’nin annesi taşıyıcı (X X ), babası baskın (X Y) özelliktedir.
numaralı bireylerin ebeveynleri taşıyıcı olabilir. İki çekinik alel A A A a
Dolayısıyla 2’nin genotipi, X X ya da X X olabilir. II. öncül
çocuklarında birleşince çekinik fenotipik özellik ortaya çıkmış
yanlıştır.
olabilir. II. öncül doğrudur.
3’ün annesi 2 numaralı birey taşıyıcı olabileceğinden 3 bu
Kız çocuklarına babadan aktarılıyor olsaydı 3 numaralı bi-
özelliğe ait aleli genotipinde bulundurabilir. Bu nedenle III.
reyde özelliğin ortaya çıkması için 1’de de özelliğin fenotipte
öncül de doğrudur.
görülmesi gerekirdi. III. öncül yanlıştır.
Bu nedenle cevap I ve III. öncüllerin yer aldığı D seçeneğidir.
Bu nedenle cevap II. öncülün yer aldığı B seçeneğidir.
Cevap: D
Cevap: B

82 83