Page 120 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 10

KİMYA Yaygın Günlük Hayat Kimyasalları ve Gıdalar ÇÖZÜMLÜ SORULAR

6. Fiziksel ve kimyasal işlemlerin yanı sıra çeşitli katkı madde- D seçeneği,
lerinin eklenmesi sonucu elde edilen raf ömrü uzun, tüketil-
mesi kolay, ambalajlı gıdalara “hazır gıda” denir. Sabunlar vücuda zarar vermezler. Kişisel temizlik malze-
mesi olarak kullanılmaktadır. Doğru.
Aşağıdaki maddelerden hangisi hazır gıda elde etmek
E seçeneği,
için kullanılan katkı maddesi değildir?
A) Renklendirici Deterjanlar petrol türevi maddeler oldukları için doğada
uzun süre parçalanmadan kalırlar. Sabunlar kolayca zarar-
B) Emülgatör
sız türlere dönüşürler. Yanlış.
C) Koruyucu
Cevap: D
D) Tatlandırıcı
E) Pastörizasyon
8. Aşağıdaki görselde sabun ya da deterjan moleküllerinin bir
yüzeyde bulunan kirin etrafını sararak temizlemesi göste-
Çözüm:
rilmiştir.
Renklendirici, emülgatör, koruyucu ve tatlandırıcı maddeler
gıda katkı maddesidir. Pastörizasyon ise genellikle süt
ve süt ürünlerinin içinde olan mikroorganizmaları sıcaklık Su molekülü
yardımıyla öldürülüp ürünlerin raf ömrünü uzatma işlemidir. Baş kısım

Cevap: E Kuyruk kısım
Kir

7. Bitkisel ve hayvansal yağların NaOH ve KOH gibi bazlar-
la tepkimesi sonucu oluşan uzun zincirli karboksilli tuzlara
sabun denir.
Sabunların iskelet formülleri,
- Verilen görselle ilgili,
COO Na +

- +
COO K I. Baş kısım ve su molekülü arasında zayıf etkilişim vardır.
şeklindedir.
II. Kir ve kuyruk kısmı birbirine London kuvveti uygular.
Sabunlarla ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi III. Kir polar yapıdadır.
doğrudur?
IV. Baş ve kuyruk kısımdan oluşan yapı deterjan olabilir.
A) Petrol türevi bileşiklerden elde edilirler.
yargılarından hangileri doğrudur?
B) İskelet formülünde kuyruk kısmı polar yapılıdır.
A) I ve II B) I ve III C) I, II ve IV
C) KOH ile oluşan türlerine katı sabun denir.
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
D) İnsan vücuduna zarar vermezler.
E) Doğada uzun süre parçalanmadan kalırlar. Çözüm:
Sabun ve deterjanlar baş kısım ve kuyruk kısım olarak 2
Çözüm:
bölüm halindedir. Baş kısım suyla zayıf etkileşimler kuran
A seçeneği, polar yapıdadır. Kuyruk kısım ise kir ile etkileşen apolar
kısımdır. I. yargı doğru.
Sabunlar hayvansal ve bitkisel yağlardan elde edilirler.
Petrol türevi bileşiklerden deterjan elde edilir. Yanlış. Kir genellikle yağ molekülleri gibi apolar yapılı moleküller-
dir. Apolar yapılı kuyruk kısım ile arasında London kuvvet-
B seçeneği,
leri bulunur. Aralarında geçici elektrostatik çekim kuvvetle-
Sabunlar hidrofob yani suyu sevmeyen kısım ve hidrofil ri oluşur. II. yargı doğru.
yani suyu seven kısım olarak 2 kısma ayrılır. Bunlara baş Benzer benzeri çözer ilkesiyle etkileşen kir ve kuyruk
ve kuyruk kısmı denir. Kuyruk kısmı apolar yapıdadır. Baş kısımda, kuyruk kısım karbon ve hidrojenden oluşan uzun
kısmı polar yapıdadır. Yanlış.
bir zincire sahip apolar bir yapıdır. Apolar yapılı kir ile
C seçeneği, etkileşerek zayıf bağlar oluşturabilirler. III. yargı yanlış.
Yağ asitlerinin NaOH (sud kostik) ile oluşturdukları sabun- Hem deterjanlar hem de sabunlar baş ve kuyruk kısım ola-
lar beyaz (katı) sabunlardır. KOH (potas kostik) ile oluş- rak 2 bölümden oluşur. IV. yargı doğru.
turdukları sabunlar sıvı sabun ya da arap sabunu denir.
Yanlış. Cevap: C

118