Page 119 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 11
P. 119

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                        İtme ve Çizgisel Momentum                                    FİZİK



        5.   Sürtünmelerin  ihmal  edildiği  yatay  düzlemde  şekildeki  ko-  6.   Sürtünmelerin ihmal edildiği yatay düzlemde sabit v¶ hızı ile
            numlardan aynı anda geçen 2m, 3m ve m kütleli cisimler ok-  hareket etmekte olan 2m kütleli X cismi t = 0 anında K nok-
            lar yönünde sabit hızlarla hareket etmektedir.         tasından geçtiği anda karşı yönden v¶  hızı ile m kütleli mermi
                                                                                               1
                                                                   ateşlemiştir. Mermi ve X cismi t anında O noktasında merkezi
                                  K   L  M N                       esnek olmayan  çarpışma yapmaktadır.
                                             P
                        2m       O                                    m    1            X
                                      m                                                2m
                                                                                                           Yatay
                                   3m                                           O       K              L


                                                                   Cisimler kenetlenerek 2t anında L noktasından geçtiğine
            Cisimler O noktasında aynı anda çarpışarak kenetlendi-
                                                                   göre merminin v  hızının büyüklüğü kaç v dir? (Noktalar
            ğine göre, ortak kütle K, L, M, N ve P yönlerinden hangi-            1
                                                                   arası uzaklıklar eşittir.)
            sine doğru hareket eder? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
                                                                   A) 6      B) 7       C) 8      D) 9     E) 11
            A) K      B) L      C) M       D) N     E) P
                                                                   Çözüm:
            Çözüm:
                                                                   Aynı t sürede alınan yol 3 katına çıkmış bu durumda çarpış-
            Cisimler O noktasında çarpışıp kenetlenmiştir. Dışarıdan bir   ma sonrası ortak hız 3v  büyüklüğünde olmalı.
            kuvvet etki  etmediği için sistemin momentumu korunacaktır.
            P¶  = P¶                                               Momentum korunumundan,
             İlk  Son
            Kütlelerin ilk momentumları vektörel toplandığında son mo-  m · v  – 2m · v = 3m · 3v
                                                                       1
            mentum bulunur. Böylece kenetlenen kütlelerin ilerleyeceği
            yön ve doğrultu bulunur.                               v  = 11v bulunur.
                                                                    1
                                           3mV                                                            Cevap: E

                                                     P SON

             2m
                         m              mV  O        4mV
                                                               7.   Aynı  yatay  doğrultuda,  zıt  yönlerde  sabit  hızlarla  hareket
                      3m                                           eden X ve Y cisimleri merkezi ve esnek bir çarpışma yaptıkla-
                                                                   rında Y cismi çarpışma öncesi hız büyüklüğü ile geri dönüyor.
                                                                   Buna göre,
              Kütlelerin O noktasına   Momentum vektörlerinin toplamı
              olan  uzaklıklarından   son momentumu verir. Buna göre      I. Cisimlerin momentumları eşit büyüklüktedir.
              hızları yorumlanabilir.  ortak kütle M yönünde hareket
                                   eder.                            II. Kütleleri eşittir.

                                                                   III. X cismi de çarpışma öncesi hız büyüklüğü ile geri döner.

                                                                   yargılardan hangileri kesinlikle doğrudur?
                                                   Cevap: C        A) Yalnız I        B) Yalnız II        C) I ve II
                                                                             D) I ve III          E) II ve III

                                                                   Çözüm:

                                                                   Merkezi ve esnek çarpışmada cisimlerin aynı hız büyüklükleri
                                                                   ile geri dönmeleri ancak çarpışma öncesi momentumlarının
                                                                   eşit büyüklükte olması ile mümkündür. I. yargı doğrudur.

                                                                   Cisimlerin kütleleri eşit olabilir ancak bu yargı için kesin doğ-
                                                                   rudur denilemez. II. yargı kesinlik içermez.

                                                                   Çarpışma merkezi ve esnek olduğundan, hız korunumu eşit-
                                                                   liğinden X’in de aynı hız büyüklüğü ile  döndüğü ortaya çıkar.
                                                                   III. yargı doğrudur.

                                                                                                          Cevap: D


 116                                                      117
   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123   124