Page 140 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 9
P. 140

FİZİK                                          Elektrostatik                        ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        14.  Düşey kesiti verilen şekildeki düzlemde yalıtkan iplerle ta-  15.  Şekil I’de (+) yüklü çubuk, birbirine dokunmakta olan nötr
            vana bağlı özdeş yalıtkan K ve iletken L kürelerinin yükleri   iletken S, T kürelerine yaklaştırılıp küreler birbirinden ay-
            eşit miktarda ve pozitiftir. Yükler iki kürenin de dış kısmın-  rılıyor. Ardından S küresi Şekil II’deki nötr elektroskobun
            da homojen dağılmış şekilde, düşey doğrultuda dengede   topuzuna  dokundurulup,  T  küresi  nötr  bir  elektroskobun
            iken  yüklü  iletken  küresel  M  cismi  iki  cisme  de  ayrı  ayrı   topuzuna yaklaştırılıyor.
            yaklaştırılıyor  ve  K  düşey  doğrultu  ile  θ,  L  ise  α  açısını
                                                                                             S     T
            yapacak şekilde M’den d kadar uzaklıkta aynı yatay hizada
            tekrar dengeye geliyor.                                           +  +  +


                          θ
                              + +                   + +
                             +  +                  +  +
                             + K  +  M             +  +
                              + +                   + +
                                  d
                                                                                        Şekil I
                          α
        + +                   + +
       +  +                  +  +
       +  +                  + L  +  M
        + +                   + +
                                  d
            Buna göre,

             I. M negatif yüklüdür.                                                   I             II
            II. M küresinin K’ye uyguladığı kuvvet ile L’ye uyguladığı
               kuvvet eşittir.
            III. θ ile α açıları birbirine eşittir.                                     Şekil II
            yargılarından hangileri doğrudur?                      Buna göre elektroskopların I ve II yapraklarının yük işa-
                                                                   retleri ne olur?
            A) Yalnız I        B) I ve II                   C) I ve III
                      D) II ve III         E) I, II ve III                         I               II

            Çözüm:                                                 A)        +             –
                                                                   B)        –             +
                θ                                                  C)        –             –
                   + + F                  + +
                  +  +  1  -             +  +    -
                  + K  +  - M            +  +    -                 D)        +             +
                          -
                   + +                    + +    -
                       d                                           E)        –            Nötr
                   mg
                                                                   Çözüm:
                α                                                  Şekil I’de T’den S’ye (–) yükler geçer, S cismi (–), T cismi
 + +  -             + + F
                           -
 +  +  -           +  +  2  - M                                    (+)  elektrikle  yüklenir.  S  cismi  dokunma  ile  elektroskobu
 +  +  -           + L  +  -
 + +                + +                                            elektrikler ve yapraklar (–) yüklü olur. T cismi ise yaprak-
                        d                                          lardan (–) yükleri topuza çeker ve yapraklar (+) elektrikle
                   mg                                              yüklenir.
             I. M yüklü ve cisimleri çektiğine göre negatif yüklüdür.
                                                                                                          Cevap: B
            II. K ve L nin yükleri aynı miktardadır fakat L iletken olduğu
               için negatif yükler hareket edebilir. L üzerindeki negatif
               yükler  M’ye  yakın  olan  taraftan  uzak  olan  tarafa  itilir
               ve  sağ  tarafı  daha  fazla  pozitif  yükle  yüklenmiş  olur.
               Coulomb yasasına göre yük miktarı artınca kuvvet artar.
               Bu  yüzden  aynı  mesafede  L’ye  uygulanan  elektriksel
               kuvvet K’ye uygulanandan fazla olur.
            III. Açıyı belirleyen ağırlık ve elektriksel kuvvettir. K ve L’nin
               ağırlıkları  aynı  olduğu  için  burada  elektriksel  kuvvete
               bakmak yeterlidir. F  kuvveti F ’den büyük olduğu için
                              2        1
               daha çok çeker ve α açısı θ‘ dan fazla olur.
                                                  Cevap: A




                                                           138
   135   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145