Page 141 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 9
P. 141

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                                Elektrostatik                                        FİZİK



        16.  (+)  elektrik  yüklü  T  iletken  küresi,  ipek  iple  tavana  bağlı   Çözüm:
            olan S iletken küresine yaklaştırıldığında S küresi şekilde
                                                                   Şekil  I’de  F  cismi  Z  cisminden  (–)  yükleri  K’ye  ne  kadar
            verilen konumda dengede kalıyor.
                                                                   miktarda iterse Z o kadar (+), K o kadar (–) elektrik yüküyle
                                                                   yüklenir. Dolayısıyla Z +q yüklü ise K cismi –q yüklü olma-
                                                                   lıdır.
                      α
                                                                   Şekil  II’de  küreler  birbirine  dokundurulduğu  için  toplam
                                                                   yükleri yarıçapları oranında paylaşırlar. r yarıçaplı Z küresi
                                           Yalıtkan sap            +q yüklü olduğuna göre 2r yarıçaplı K küresi +2q yükü ile
                   düşey                                           yüklenir.
                              S        T

                                                                                                          Cevap: D
            Buna göre S ve T birbirine dokundurulursa,

             I. S’nin yük miktarı artar.
                                                               18.  Düşey kesiti verilen yalıtkan ve sürtünmesiz eğik düzlem-
            II. S’nin yük miktarı azalır.                          de  yalıtkan  iplere  bağlı  yüklü  iletken  ve  özdeş  noktasal
            III. T’nin yük miktarı azalır.                         cisimler şekildeki gibi dengededir. Cisimlerin bağlı olduğu
                                                                   iplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklüğü T  ve T ’dir.
                                                                                                     1
                                                                                                         2
            yargılarından hangileri doğru olabilir?
            A) Yalnız I        B) Yalnız II               C) Yalnız III
                      D) I ve III          E) I, II ve III                       T
                                                                                  1    q
            Çözüm:                                                                      1
            Şekilde S ve T cisimleri birbirini çekiyor, T küresi (+) elekt-                         q
                                                                                                     2
            rikle yüklü olup S cismini çekebilmesi için S cismi (–) veya
            nötürdür. Nötr ise S’nin yükü artar.(I doğru)                                                T 2

            S cismi (–) ve T’den daha fazla yüke sahip ise S’nin yükü                                   θ
            azalır.(II doğru)
                                                                   İplerdeki gerilme kuvvetlerinin büyüklüğü ve yer çekimi
            S nötr ise T’nin yükü azalır.(III doğru)               ivmesi sıfırdan farklı olduğuna göre,
                                                  Cevap: E          I. Cisimler zıt cins elektrik yüküyle yüklüdür.
                                                                    II. Eğik düzlemin yatayla yaptığı açı θ artırılırsa T  artar, T
                                                                                                          1     2
                                                                      azalır.
                                                                   III. Yüklerden birinin miktarı artırılırsa T  ve T  artar.
                                                                                                  1    2
        17.  Yarıçapları r, 2r olan iletken, nötr Z, K küreleri birbirine      yargılarından hangileri doğrudur?
            dokunmakta  iken  Şekil  I’de  (–)  yüklü  F  yaklaştırılıyor,
            Şekil II’de ise (+) yüklü S iletken küresi dokunduruluyor.  A) Yalnız I     B) Yalnız II       C) I ve II
                                                                             D) II ve III         E) I, II ve III
                            K               K
               F       Z                         Z   S             Çözüm:
             −   −   −                              +   +   +       I. Eğer yükler birbirlerini çekmeseydi T  ip gerilmesi oluş-
                                                                                                  2
                       r                         r                    mazdı, cisim eğik düzlemde aşağı kayardı. T  gerilmesi
                                                                                                         1
                            2r              2r                        yine de oluşurdu çünkü yer çekimi etkisi var ve q  yüklü
                  Şekil I                       Şekil II                                                    1
                                                                      cisim ağırlığından dolayı aşağı gitmek isterken ipte ge-
            Küreler birbirinden ayrıldığında her iki şekilde de Z’nin   rilme oluşturuyor. Cisimler birbirlerini çekiyorsa yükleri
            son  yükü  +q  olduğuna  göre  K’nin  son  yükü  Şekil  I  ve   zıt işaretli olmalı. Biri pozitif diğeri negatif yükle yüklen-
            Şekil II için ne olur?                                    miş olmalı.
                                                                    II. Eğik düzlem daha da eğik olsaydı yer çekiminin etkisi
                  Şekil I'de K  Şekil II'de K
                                                                      daha fazla olacağından yüklerin ikisini de aşağı çeken
            A)       +2q           +2q
                                                                      kuvvet artacak. Bu yüzde T  gerilmesi artarken T  geril-
                                                                                           1
                                                                                                            2
            B)       +2q           –2q                                mesi azalır.
            C)       –q            –2q                             III. Coulomb yasasına göre elektriksel kuvvet yükler çarpı-
            D)       –q            +2q                                mıyla  doğru  orantılıdır.  Yük  miktarı  artınca  elektriksel
            E)       +q            +q                                 kuvvet de artar. Bu yüzden T  ve T  ip gerilmeleri artar.
                                                                                                 2
                                                                                            1
                                                                                                          Cevap: E
                                                           139
   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146