Page 110 - Dört Dörtlük-AYT-Biyoloji

BİYOLOJİ Solunum Sistemi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

21. Hemoglobin molekülü ve karbonik anhidraz enziminde, 23. Aşağıdaki tabloda dinlenme hâlindeki bir insan vücuduna ait
bazı bölgelerdeki oksijen ve karbondioksit moleküllerinin kıs-
I. yapısında peptit bağı bulundurma
mi basınçları verilmiştir.
II. akyuvarda bulunma
Oksijenin Karbondioksitin
III. DNA şifresine göre sentezlenme
kısmi kısmi basıncı
verilenlerden hangileri ortaktır? basıncı (PO 2 ) (PCO 2 )
A) Yalnız I (mmHg) (mmHg)
Akciğere alınan hava 160 0,2
B) Yalnız II
C) I ve II Akciğerden verilen hava 120 27
D) I ve III Alveol boşluğundaki hava 104 40
E) I, II ve III Akciğer atardamarı 40 45
Çözüm: Akciğer toplardamarı 104 40

İkisi de protein yapılı moleküllerdir. Bu nedenle ikisi de DNA Tablodaki değerlere bakılarak,
şifresine göre üretilir ve yapılarında peptit bağı vardır. Ancak
akyuvarda değil, alyuvarda bulunurlar. Bu nedenle doğru ce- I. Akciğere alınan havadaki oksijen moleküllerinin ancak
vap, I ve III. seçeneklerin yer aldığı D seçeneğidir. %25’ i dokular tarafından kullanılmaktadır.
II. Akciğere alınan ve verilen havadaki karbondioksitin kısmi
Cevap: D
basıncındaki değişim oranı, oksijenin kısmi basıncındaki
değişim oranından fazladır.
III. Akciğere giren kandaki karbondioksitin %50’ sinden fazla-
sı, soluk verme olayı ile vücuttan uzaklaştırılır.
22. Alveollerin iç yüzeyinde, fosfolipit ve protein yapılı sürfaktan yargılarından hangilerine varılabilir?
tabakası bulunur. Sürfaktan eksikliğinin, gebeliğin 34. haftası
veya daha önce doğmuş bebeklerde sıklıkla görülen respi- A) Yalnız I
ratuar distres sendromu (RDS) adlı hastalığa neden olduğu B) Yalnız II
belirlenmiştir. RDS nedeniyle çok sayıda bebek ölümü ger-
C) Yalnız III
çekleşmiştir.
D) I ve II
RDS nedeniyle bebek ölümlerine,
E) II ve III
I. akciğerlerde yüzey gerilimini azaltılması Çözüm:
II. alveollerin tamamen sönmesinin engellenmesi Vücuda alınan havadaki oksijenin kısmi basıncı 160 mmHg
III. solunum gazlarının taşınmasında görev alan hemoglobin iken, verilen havada 120 mmHg olduğu görülmektedir. Yani
molekülünün burada sentezlenmesi alınan oksijen moleküllerinin %25’ i kullanılmıştır. Oksijenin
kısmi basıncındaki değişim 160/120 iken, karbondioksitin
verilen görevlerin hangilerinin yerine getirilememesi ne-
kısmi basıncındaki değişim 27/0,2 dir. Yani karbondioksitteki
den olarak gösterilebilir?
oransal değişim çok daha fazladır. Akciğer atardamarı ile ak-
A) Yalnız I ciğere gelen kandaki karbondioksitin kısmi basıncı 45 mmHg
iken, akciğer toplardamarında bu 40 mmHg’dır. Yani %50’
B) Yalnız II
sinden fazlası uzaklaştırılamamıştır. Cevap I ve II. öncüllerin
C) I ve II
yer aldığı D seçeneğidir.
D) II ve III
Cevap: D
E) I, II ve III
Çözüm:
Sürfaktan, I ve II. öncüllerde verilen görevleri yerine getirir, bu
nedenle sürfaktan oluşmazsa bu görevler yerine getirilemez
ve bireyin yaşama şansı azalır. Ancak III. öncülde verilen he-
moglobin sentezi, kırmızı kemik iliğinin görevlerindendir. Bu
nedenle cevap, I ve II. öncüllerin yer aldığı C seçeneğidir.
Cevap: C

108