Page 80 - Dört Dörtlük AYT Biyoloji

BİYOLOJİ Dolaşım Sistemleri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

21. Starling görüşüne göre kılcal damarlarda kan ile doku sıvısı Çözüm:
arasındaki madde değişimini etkileyen kuvvetler, kan basıncı Sağlıklı bireylerde kılcal damarların atardamar ucundaki kan
(K.B.) ve ozmotik basınç (O.B.) değerleridir. K, L ve M bireyle- basıncı, ozmotik basınçtan yüksektir ve damar boyunca kan
rinde kılcal damar boyunca kan basıncı ve ozmotik basınç de- basıncı giderek düşer. Kılcal damarın atardamar ucunda
ğerlerindeki değişimleri gösteren grafikler aşağıda verilmiştir. doku sıvısına geçen madde miktarı, doku sıvısından kılcal
damara geçen madde miktarından daha fazladır. K bireyinde
(K, sağlıklı bir bireyde kan basıncı ve ozmotik basınç değer-
kan basıncı ve ozmotik basınç değerleri normal değerlerde-
lerini göstermektedir.)
dir. Ancak kılcal damarlardan doku sıvısına geçen molekülle-
40 rin tamamı hiç bir zaman kılcala geri dönmez. L bireyinde kıl-
cal damarın atardamar ucundaki kan basıncı normal değerin
üzerindedir. Bu nedenle dokular arasına geçen sıvı miktarı
mmHg 26 K bireyinden fazla olup ödem gözlenebilir. M bireyinde kılcal
damar boyunca kan basıncı değeri sağlıklı bireylere göre dü-
şük seviyededir. Kanda sodyum iyonunun fazla olması kan
15
basıncının düşmesine değil, yükselmesine neden olur. L bi-
Atardamar ucu Toplardamar ucu
reyinde kan basıncı yüksek olduğundan yüksek tansiyon, M
K
bireyinde ise kan basıncı düşük olduğundan düşük tansiyon
hastalığı gözlenebilir. Bu nedenle doğru cevap II. öncülün yer
50 aldığı A seçeneğidir.
Cevap: A

mmHg 26 22. Kalbin kanı pompalayarak tekrar kanla dolmasına kadar ger-
çekleşen döngüye kardiyak döngü denir. Aşağıdaki görselde
kardiyak döngü numaralandırılarak verilmiştir.
15
3
Atardamar ucu Toplardamar ucu Kulakcık ve karıncık
L gevşemesi
0,40 sn.

2 1
mmHg 30 Karıncıkların Kulakcıkların
kasılması
26
kasılması
0,30 sn.
0,15 sn.
10
Atardamar ucu Toplardamar ucu
Buna göre,
M
I. Karıncıkların gevşeme durumunda olduğu süre kulakçık-
lardan fazladır.
Kan basıncı
Kan ozmotik basıncı II. 2. evrede yarımay kapakçıkları açılır.
III. 3. evrede biküspit ve triküspit kapakçıklar açıktır.
Buna göre, IV. Kulakçıklar 0,70 sn. gevşektir ve kanla dolar.
I. K bireyinde kılcal damardan doku sıvısına geçen mole- ifadelerinden hangileri yanlıştır?
küllerin tamamı, kılcal damarın toplardamar ucunda kılcal
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
damara geri alınır.
D) II ve IV E) I, II ve III
II. L bireyinde dokular arasına geçen sıvı miktarı K bireyin-
Çözüm:
den fazla olup ödem gözlenebilir.
Kalp döngüsünde kulakçıkların gevşek olduğu süre 0,70 ka-
III. M bireyinde kan basıncının düşük olması kanda fazla mik-
rıncıkların ise 0,55 sn. dir. 2. evrede karıncıklar kasılırken kan
tarda sodyum iyonu bulunmasına bağlı olabilir.
atardamarlara dolacağından yarımay kapakçıkları açıktır. 3.
IV. L bireyinde düşük tansiyon, M bireyinde ise yüksek tansi- evrede kulakçık ve karıncık gevşeme durumunda olduğun-
yon hastalığı olabilir. dan aradaki biküspit ve triküspit kapakçıklar açıktır ve kan
karıncıklara doğru ilerler. Kulakçıklar 0,70 sn. gevşektir ve
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
gevşek olduğu sürede kanla dolar. Bu nedenle cevap I. öncü-
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III lün yer aldığı A seçeneğidir.
D) I, III ve IV E) II, III ve IV
Cevap: A

80