Page 118 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK İtme ve Çizgisel Momentum ÇÖZÜMLÜ SORULAR

3. Özdeş K, L ve M cisimleri eşit bölmelere ayrılmış sürtünmesiz 4. Aynı doğrultu üzerinde hareket eden K ve L cisimlerine ait
bir ray üzerinde bulunmaktadır. K cismi v sürati ile t sürede bir konum-zaman grafikleri şekilde verilmiştir.
bölme ilerlemektedir. L ve M cisimleri ray üzerinde hareketsiz Konum
durmaktadır.
2x
K

K L M Duvar x
0 t 2t Zaman
Cisimler ve duvar arasındaki çarpışmalar tam esnek ola-
rak gerçekleştiğine göre, şekildeki konumdan itibaren 6t -x L
süre sonra cisimlerden hangileri hareketsiz kalır?
-2x
A) Yalnız K B) K ve L C) K ve M
D) L ve M E) K, L ve M Cisimler t anında merkezi ve esnek çarpışma yaptıklarına
göre K ve L cisimlerine ait,

I. Kütle
II. Momentum
Çözüm:
III. Hız
• K cismi v sürati ile t sürede bir bölme ilerleyecek ve L
cismi ile tam esnek çarpışma yapacaktır. Kütleleri eşit niceliklerinden hangilerinin büyüklükleri eşittir?
olduğu için K cismi duracak L cismi v sürati ile hareket
edecektir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
K L M
Duvar Çözüm:
Konum -zaman grafiğinin eğimi kullanılarak hareketlilerin çar-
• 3t anında ise L cismi M cismi ile tam esnek çarpışma ya- pışma öncesi ve sonrası hızları bulunabilir.
pacaktır. L cismi duracak, M cismi v sürati ile hareket
edecektir. Konum
2x
K L M v
Duvar
x

• 4t anında ise M cismi duvar ile tam esnek çarpışma ya- 0 Zaman
pacaktır. M cismi hareket yönü değişerek v sürati ile iler- t 2t
leyecektir. -x
K L M
Duvar -2x

• 5t anında ise M cismi L cismi ile tam esnek çarpışma ya-
pacaktır. M cismi duracak, L cismi v sürati ile hareket
edecektir. -2
K L M
Duvar
L K
• 6t anında ise L cismi şekildeki konumunda v sürati ile ha-
reket ederken K ve M cisimleri hareketsizdir. -2
K L M
Duvar L K

Cevap: C Cisimlerin hızları incelendiğinde eşit olmadıkları görülür.
Ancak grafikteki hızlar incelendiğinde çıkarılacak başka bir
sonuç daha vardır: Cisimler çarpışma ile hızlarını takas et-
mişlerdir.

Bu durum çarpışmalardaki özel bir durumdur. Kütleleri eşit
cisimler çarpışmaları sonrasında hızlarını takas ederler.
Kütleleri eşit ancak hızları farklı çıktı. Bunun sonucu olarak
momentumlarda farklı olacaktır.
Cevap: A

116