Page 172 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
FİZİK Elektriksel Kuvvet - Elektrik Alan ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Elektriksel Kuvvet - Elektrik Alan

15. Yalıtkan, esnemeyen ip ve yalıtkan, ağırlığı önemsiz çubuğun 16. Sürtünmelerin ihmal edildiği yalıtkan yatay düzlemde +q yük-
ucuna m ve 3m kütleli cisimler sabitlenmiştir. m ve 3m kütleli lü parçacık +x doğrultusunda v büyüklüğündeki hızla fırlatıl-
cisimlerin elektriksel yükleri sırası ile q ve q ’dir. Cisimlerle mıştır. Elektrik yüklü K ve L cisimleri şekildeki gibi sabitlen-
1 2
aynı düşey doğrultuda, sürtünmelerin ihmal edildiği yatay ya- mişlerdir.
lıtkan düzlem üzerine +2q ve -q yükleri şekildeki gibi sabitle-
nerek şekildeki sistem oluşturuluyor.
K
1

d

q 1 3 q 2 v¶
m 3m + q 2
d

+2q -q 3
Yatay L

Buna göre K ve L yükleri,
Çubuk yatay doğrultuda denge durumunu koruduğuna
q
göre 1 oranı kaçtır? (Yükler sadece düşey doğrultuda et- I. Aynı işaretli ve eşit büyüklükte ise +q yükü 2 numaralı yolu
q izler.
2

kileşmektedir.) II. Aynı işaretli ise +q yükü 1 numaralı yolu izleyebilir.
A) − 9 B) − 2 C) − 1 D) − 2 E) − 1 III. Aynı işaretli ise +q yükü 3 numaralı yolu izleyebilir.
2 3 2 9 6 yargılarından hangileri doğru olabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
Çözüm:
D) I ve III E) I, II ve III
Görsel incelendiğinde yüklerin ağırlıklarından dolayı oluştur-
dukları toplam tork ‘’0’’ olur. Dolayısıyla yüklerin oluşturduğu
elektriksel kuvvetlerin toplam torku sıfır olmalı ki sistem den- Çözüm:
gede olsun.
+ q yüklü parçacık sabit konumlanan K ve L yükleri ile etkile-
Çubuk yatay dengede olduğu için yükler arası mesafe eşit şecektir. Yükler eşit büyüklükte ve aynı işaretli ise (- veya +)
olur bu mesafeye d dersek, parçacık 2 numaralı yörüngeyi takip eder. (I. yargı doğru)
q ile + 2q arasındaki elektriksel kuvvet: Yükler aynı işaretli olup yük büyüklükleri bilinmediğinden par-
1
çacık 1 veya 3 yörüngesini izleyebilir. Buna göre II. ve III.
q ⋅ ×(+2q) yargılar da doğru olur.
⋅ k 1
d 2
Cevap: E
q 2 ile –q arasındaki elektriksel kuvvet:
q ⋅ ×(-q)
⋅ k 2
d 2
Toplam torku yazarsak,
q ⋅+( 2q) q .( −q)

Στ = ⋅ k 1 .3  − k. 2 ⋅ = 0
d 2 d 2
q ⋅+( 2q) q .( −q)
⋅ 1 .3 = k k. 2 ⋅ 
d 2 d 2

q 1
1 = −
q 2 6
Cevap: E

170