Page 87 - Dört Dörtlük AYT Fizik
P. 87

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                       İki Boyutta Sabit İvmeli Hareket                              FİZİK



        13.  Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda sabit v sürati ile yatayda   14.  Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda sabit v sürati ile hare-
            ilerleyen uçangözden(drone) serbest bırakılan X yardım pa-  ket eden bir arabadan A ve B cisimleri yatayla sırası ile 53°
            keti şekildeki konumundan t süre sonra yatayda ve düşeyde   ve 37° açı yapacak şekilde arabaya göre v büyüklüğündeki
            eşit h yolunu alıp A noktasına ulaşıyor.               süratlerle eğik olarak atılmaktadır. Cisimler atıldıkları yatay
                                                                   seviyeden geçtikleri anda yatayda aldıkları yollar sırası ile x
                                                                                                                A
                           v              yatay                    ve x  olmaktadır.
                                                                      B
                     X                                                         v            v
                h                A                                            53 o        37 o            Yatay
                                                                                  A   B
                          h                                                                 .     v

                                                                                               Yatay
                                                  Yatay

            Boyutları ihmal edilecek kadar küçük olan yardım paketi      Buna göre   x  A   oranı kaçtır? (sin37° = 0,6; cos 37° = 0,8 ve
            2t anında yere çarptığına göre,                                  x  B
                                                                   cisimlerin boyutları ihmal edilecek kadar küçüktür.)
             I. Uçangözün yerden yüksekliği 4h’dir.
                                                                      4         2          8         4       8
                                                                   A)        B)         C)        D)       E)
             II. A noktasında hızının büyüklüğü §2v’dir.
                                                                      27        9         27         9       9
            III. Yere çarpma hızının büyüklüğü æ17v’dir.
            yargılarından hangileri doğrudur?                      Çözüm:

            A) Yalnız I        B) Yalnız II        C) I ve II      37° ve 53° iç açılara sahip dik üçgen bilindiği gibi 3k, 4k ve
                      D) I ve III          E) I, II ve III         5k üçgenidir. Bu yüzden soruda verilen v hız büyüklüğü 5v
                                                                   olarak kabul edilsin. Soruda oran sorulduğu için bu değişiklik
            Çözüm:
                    h        h                                     cevabı değiştirmeyecektir.
             X                                                                                       4v  3v
                                                                          4v
               h        A   v                                      5v          3v      5v
                      2v      v                                        53 0                    3v    A   B     4v
               3h                                                  3v     A   B  37 0  4v           5v      5v
                                  v         yer                           Şekil I                     Şekil II
                                                                                   4v      3v
                             4v
                                     v                                            4t      3t
                                                                                     2v
                Hız                                                                A        B  9v
                                    Yatay ve düşeydeki hareke-
              v    Yatay hız        tin hız zaman grafiği şekilde
                 h   h              verilmiştir.  Hız-zaman  grafi-                     Şekil III
              0     t   2t     Zaman  ğinin  altında  kalan  alan  yer
                  h
                     2h             değiştirmeyi  verir.  Yatayda      A ve B’nin hız bileşenleri Şekil I’de gösterilmiştir. A ve B’nin
                                    aldığı  yol,  düşeyde  aldığı   yere göre hızlarını bulmak için aracın hızının da eklenmesi
             -2v                    yola eşit ise düşey hız t sü-  gerekir (Şekil II). Cisimlerin yere göre hız büyüklükleri Şekil
                 Düşey   h          rede  2v’ye  çıkması  gerekir   III’deki gibi bulunur. Cisimlerin havada kalma süresini düşey
                 hız
                                        (Yatayda h = v · t, dü-    hızlar belirler. Bu yüzden A ve B cisimlerinin havada kalma
            -4v                     şeyde ise h = 2v · t/2). A nok-  sürelerine 4t ve 3t diyebiliriz.
                                    tasında yatay hızın büyüklü-
            ğü değişmez v’dir. Düşey hızın büyüklüğü de 2v olduğu için      Cisimlerin yatayda aldıkları yollar (menzil) bulunurken yatay
            Pisagor Teoremi gereği v  =  v +  (4v )  = §5v bulunur. II.   hız ile havada kalma süresi çarpılır.
                                          2
                                     2
                                A
            öncül yanlıştır.                                        x   2v 4t⋅  8
                                                                     A  =    =
                                                                    x   9v 3t⋅  27
            0-2t zaman aralığında düşey hız grafiğinin altındaki alanları   B
            toplarsak h + 2h + h = 4h bulunur, I. öncül doğrudur.                                         Cevap: C
            Düşeyde cisim her t sürede hızını 2v kadar artırıyorsa 2t anın-
            da düşey hız büyüklüğü 4v olur. v   =  v +  2  (16v ) =  2  17v
                                      Yer
            olur. III. öncül doğrudur.
                                                   Cevap: D



                                                           85
   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91   92