Page 219 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Kimyasal Denge - Dengeyi Etkileyen Faktörler KİMYA

19. Kapalı 1 litrelik sabit hacimli A kabında Dengedeki 2
B kabı tepkimeye CO gazının ilave edilmesi dengeyi
A kabı
A kabı 2 mol CaCO katısı, 5 mol CaO katısı CO miktarını azaltacak yönde yani girenler yönünde hareket
3
2
°
1 L t C ve yeteri miktarda CO gazı, CO (g) M A kabı B kabı
ettirir. Ancak tekrar denge kurulduğunda CO gazının derişimi
8 mol CO (g)
2
CO (g) M 2 1 L t C ° 2 2
°
A kabı yine 4 M olur. Çünkü K =[CO ]’dir ve K sadece sıcaklıkla
1 L t C
2
C
C
2
CaCO (k) ø CaO(k) + CO (g) K = 4 değişir. Sıcaklık sabit olduğundan K ’de yani CO derişimi de
2
3
C
1 L t C CO (g) M C 2
°
sabittir, değişmez.
2
CO (g) M 1 L t C 8 mol CO (g)
tepkimesine göre t °C sıcaklıkta denge
2
°
°
CaCO (k) CaO(k) 1 L t C
2
3 halinde bulunuyor. CaCO (k) CaO(k)
3 Tepkime tekrar dengeye geldiğinde
n
Aynı sıcaklıkta 8 mol CO gazı bulunan 1 litre hacimli B kabı M = 4 M V= 2 L 4M = CO 2 n
2 CO CO
A kabıyla birleştiriliyor. n CO 2 2L 2
2
A kabı CaO(k)
CaCO (k) B kabı 4M = B kabı n CO 2 = 8 mol CO gazı bulunur. Yeni kurulan dengede 8 mol
2L
A kabı
2
3

A kabı CaCO (k) CaO(k)
A kabı 3
°
1 L t C M CO (g) M 8 mol CO (g) CO gazının bulunması için CO ’in 4 mol CaO’nin 4 mol azal-
2
2
2
CO (g)
°
ması CaCO 'ın 4 mol artması gerekir.
1 L t C 1 L t C 1 L t C 2 M 8 mol CO (g) 3
°
°
2
CO (g)
2
CO (g) M 1 L t C Mol sayısı (mol) 2
°
°
2 1 L t C Bu durumda CO ilavesi sonucunda tepkimedeki maddelerin

12 2
Derişim (M) Tepkime hızı (M/s) CO 2 (g)
CaCO (k) CaO(k) 8 6 CaO 3 (k) mol sayısı ve denge hareketi:
3
CaCO (k) CaO(k) V geri 5
4 3 CO 2 (g) V geri 4
2
V ileri V ileri 1 CaO(k)
A ve B kapları arasındaki M musluğu açılarak aynı sıcaklıkta CaCO (k) ø CaO(k) + CO (g)
0
Zaman
CaCO (k) CaO(k) 0 t 1 t 2 Zaman 0 t 1 t 2 Zaman t 1 t 2 3 2
I. grafik
3 sistemin tekrar dengeye gelmesi bekleniyor. III. grafik
II. grafik
CaCO (k) CaO(k)
3 İlk denge : 2 mol 5 mol 4 mol
Buna göre
Mol sayısı (mol)
Etki :
12 CO (g) +8 mol
Derişim (M)
Mol sayısı (mol) Tepkime hızı (M/s) 8 2
3 Değişim : +4 mol -4 mol
12 6 CaO (k) -4 mol
Derişim (M) Tepkime hızı (M/s) 8 CO 2 (g) V 5
6 CaO 3 (k) V geri geri 4
5 4 CO (g)
V geri
V geri
4 CO 2 (g) 4 2 V V 2 Yeni denge: 6 mol 1 mol 8 mol
V ileri V ileri 2 CaO(k) ileri ileri CaO(k)
1 1
0 Zaman
Zaman
0 t 1 t 2 Zaman 0 t 1 t 2 Zaman III. grafik t t 2 t t t 0 t 1 t 2 şeklinde olur. Bulunan sonuçlara göre I., II. ve III. grafiklerin
t 1
I. grafik II. grafik 0 1 2 Zaman 0 1 2 Zaman
I. grafik II. grafik III. grafik hepsi doğrudur.
Mol sayısı (mol) Cevap: E
12
Derişim (M) Tepkime hızı (M/s) 8 CO (g)
2
6 CaO (k)
3
V V geri 5
4 CO (g) geri 4
2
V
ileri V ileri 2 CaO(k)
1 20. N (g) + O (g) ø 2NO(g)
0 t t Zaman 2 2
0 t 1 t 2 Zaman 0 t 1 t 2 Zaman 1 2
I. grafik II. grafik III. grafik tepkimesi dengedeyken sabit sıcaklıkta kabın hacmi
yarıya indirilirse aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
yukarıda verilen grafiklerden hangileri doğrudur?
A) İleri tepkimenin hızı artar.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III B) Geri tepkimenin hızı artar.
D) II ve III E) I, II ve III C) Denge sabiti değişmez.
D) Tüm maddelerin derişimi 2 katına çıkar.
Çözüm:
E) NO’nun mol sayısı 2 katına çıkar.
A kabında gerçekleşen;
CaCO (k) ø CaO(k) + CO (g) K = 4
3 2 C
Çözüm:
heterojen tepkimede denge sabiti bağıntısı K = [CO ] şeklin-
C 2
dedir.
Hacim yarıya indirildiğinde kaptaki bütün maddelerin derişimi
K =[CO ]= 4 ise CO gazının denge anındaki derişimi 2 katına çıkar. Girenlerin ve ürünlerin derişimleri arttığından
C 2 2
hem ileri hem de geri tepkimenin hızı artar.
M CO 2 = 4 M olur.
n n Sıcaklık sabit kaldığı için denge sabiti değişmez. Denge sabi-
4 = CO 2 bağıntısından 4 = CO 2 n = 4 mol CO gazı ti sadece sıcaklıkla değişir. Girenlerin ve ürünlerin toplam mol
1L 1L CO 2 2
sayıları eşit olduğundan denge bozulmaz. Yani tepkimedeki
bulunur.
maddelerin mol miktarları değişmez. Bundan dolayı NO’nun
A ve B kapları birleştirilip M musluğu açıldığından CO gazı- mol sayısı 2 katına çıkmaz, sabit kalır.
2
nın mol sayısı ve sistemin hacmi artar.
n = 4+ 8 = 12 mol V = 1+1= 2 L bulunur. Cevap: E
son son
217