Page 215 - Dört Dörtlük AYT Kimya
P. 215

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                Kimyasal Denge - Dengeyi Etkileyen Faktörler                        KİMYA



        10.  Gaz fazında gerçekleşen bir tepkimenin basamakları   11.  4HCl(g) + O (g) ø 2Cl (g) + 2H O(g) + ısı
                                                                            2       2      2
             I. A + B † 2C (yavaş)                                 tepkimesi 273 °C sıcaklıkta 2 litrelik sabit hacimli bir kapta
             II. B + C † L (hızlı)                                 1,2 mol HCl ve 0,4 mol O  gazı ile başlatılıyor.
                                                                                      2
            şeklindedir.                                           Aynı şartlarda tepkime dengeye ulaştığında gaz basıncı-
                                                                                                  7
            Buna göre tepkimenin hız bağıntısı (TH) ve denge bağın-     nın başlangıçtaki gaz basıncına oranı   8   olduğuna göre
            tısı (K ) için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
                 C                                                 aynı sıcaklıkta kısmi basınçlar cinsinden (K ) denge sabi-
                                                                                                      p
                         TH                                       K C      tinin değeri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

                                         L    
                                           C
            A)         k[A][B]                                 A)   1       B)   5       C) 0,4     D)   1  ⋅ 273      E) 22,4
                                         AB
                                            2                      10       22,4             22,4
                                           
                                          L 
            B)         k[A][B]                                   Çözüm:
                                         BC
                                          
                                           
                                                                                         4HCl(g)    +  O (g)   ø   2Cl (g)   +   2H O(g)
                                                                                                           2
                                                                                         2
                                                                                                   2
                                         L    
                                           C
            C)         k[B][C]              
                                         AB
                                            2                   Başlangıç   1,2 mol        0,4 mol         -                     -
                                           
                                         L                     Değişim    -4X            -X            +2X               +2X
                                            C
                                            
            D)         k[A][B]2              2
                                                                Dengedeki   1,2-4X          0,4-X            2X      2X
                                         AB
                                           
                                                                   Mol sayısı
                                            2
                                          C
            E)         k[A][B]2                          
                                         AB
                                                                Başlangıçtaki mol sayısı       : n =1,2+ 0,4 = 1,6 mol
                                            
                                                                                           1
                                                                   Başlangıçtaki gaz basıncı     : P 1
            Çözüm:
                                                                   Denge anındaki mol sayısı   : n  =(1,2-4X) + (0,4-X) + 2X + 2X
                                                                                          2
            Mekanizmalı  tepkimelerde  hız  bağıntısı  yavaş  adıma  göre
            yazılır.                                               Denge anındaki gaz basıncı : P 2
            Yavaş adım A + B † 2C         TH= k[A][B] şeklindedir.     Sabit sıcaklık ve hacimde basınç ile mol sayısı doğru orantı-
                                                                   lıdır. Bu durumda
            Denge bağıntısı net tepkimeye göre yazılır.             P 2  =  7  P 2  =  n 2  7  =  1,6 X−
                                                                    P   8   P   n      8   1,6    X= 0,2 bulunur.
            I. tepkime    : A + B    † 2C                            1       1   1
            II. tepkime   : B + C    † L      .                    Tepkimedeki maddelerin dengedeki mol sayılarında X değeri
                                         L                     yerine yazılırsa
                                           C
            Net tepkime: A + 2B †  L + C    K =          olarak bulunur.
                                      C     2
                                         AB
                                                                                      4HCl(g)    +  O (g)  ø  2Cl (g) +   2H O(g)
                                                                                 2       2      2

                                                                   Dengedeki   1,2-4X       0,4-X           2X                2X
                                                                   Mol sayısı
                                                                  Cevap:A
                                                                   Dengedeki   1,2-4·0,2=   0,2 mol     0,4 mol        0,4 mol

                                                                   Mol sayısı   0,4 mol
                                                                           0,4     0,2     0,4     0,4
                                                                       Dengedeki   =  0.2  =  0.1  =  0.2  =  0.2
                                                                            2       2       2      2
                                                                      derişimleri
                                                                                  n
                                                                               (M =  )
                                                                                     V
                                                                   Derişim türünden denge sabiti
                                                                           2
                                                                       [ ] [H O ] 2     (0,2) (0,2) 2
                                                                        Cl
                                                                                            2
                                                                    K =   2   2     K =              K =  10
                                                                                                       c
                                                                     c
                                                                                     c
                                                                                            4
                                                                            4
                                                                        [HCl ] [ ]      (0,2) (0,1)
                                                                              O
                                                                               2
                                                                   T=273+273= 2·273 K ¢n=n ürün -n giren     ¢n= 4-5= -1 bulunur.

                                                                   K   ile K  ilişkisinden  K  = K  (RT) ¢n
                                                                    c    p          p   c

                                                                           22,4               5
                                                                    K =  10.(  .2.273) −  1  K =  atm −  1
                                                                                          p
                                                                     p
                                                                                             22,4
                                                                           273
                                                                                                                                                     bulunur.
                                                                                                                                                         Cevap: B
                                                           213
   210   211   212   213   214   215   216   217   218   219   220