Page 246 - Dört Dörtlük AYT Kimya
P. 246

KİMYA                                     Sulu Çözelti Dengeleri                    ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        50.  1 mol X Y  tuzunun t  ve t  sıcaklıklarında birer litrelik sulu   −  4  −  32    -10
                  m  n       1  2                                   K =  (5.10 )(1.10 )     K = 5·10   bulunur.
            çözeltileri hazırlanıyor.                                çç                çç
                                                                   t °C sıcaklıkta denge anında iyonların derişimleri
                                                                    2

                                                                                         -3
                                                                             -3
                                                                     2+
                                                                                    -
                                                                   [X ]= 1,5·10  M    [Y ]=3·10  M
                                                                             −
                                                                                   −
                                                                                   32
                                                                                                -8
                                                                             3
                                                                    K =  (1,5.10 )(3.10 )   K =1,35·10  bulunur.
                 X (suda)                                            çç                 çç
                  n+
                 Y (suda)                                          I. yargı doğru.
                  m-
                                                                   II. t °C sıcaklıkta K =1,35·10 -8
                                                                      2           çç
                                                                   t °C sıcaklıkta K = 5·10 -10
                                                                    1           çç
                                                                   t °C sıcaklıkta K  değeri, t °C sıcaklıktaki K  değerinden
                                                                    2           çç       1            çç
                   n+
                  X (suda)                                         büyüktür.  t > t   ise sıcaklık artışı ile çözünürlük dengesinin
                                                                              1
                                                                            2
                  Y (suda)                                         artması çözeltideki iyonların derişiminin arttığını dengenin
                   m-
                                                                   ürünler yönünde hareket ettiğini gösterir.
                                                                   Sıcaklık  artmasıyla  ürünler  yönünde  hareket  eden  tepki-
                                                                   meler endotermiktir.
            Çözeltilerin yanlarında verilen grafikler aynı sıcaklıklardaki
                                                                                                           -
                                                                                                 2+
                                                                                               √
            X Y  tuzunun suda çözünürken verdiği iyonlarının derişim-       XY (k)  +  ısı  √ X (suda) + 2Y (suda)
             m  n                                                              2
            lerinin değişimini göstermektedir.                      Etki: Sıcaklık artışı          ↑ artmış  ↑ artar  ↑ artar
                                                                                     Denge yönü →
            Buna göre
                                                                   II. yargı doğru.
             I. X Y  tuzunun t  sıcaklıkta çözünürlük çarpımı K =5·10 -10
                m n       1                       çç
                                                                   III. t °C sıcaklıkta X(NO )  tuzunun sudaki çözünme tepki-
                                                 -8
               t  sıcaklıkta çözünürlük çarpımı K =1,35.10 ’dir.      1               3 2
               2                         çç                        mesi
            II. t > t  ise X Y  tuzunun sudaki çözünürlüğü endotermik-
               2  1    m n                                                         2+          −
               tir.                                                X(NO ) (suda) † X (suda) +  2NO (suda)
                                                                        3 2
                                                                                               3
            III. t °C sıcaklıkta 0,05 M X(NO )  çözeltisinde X Y  tuzu-     0,05 M       0,05 M       0,10 M  şeklinde yazılır.
               1                     3 2          m n
                                -5
               nun çözünürlüğü, 5·10  M’dir.
                                                                   XY  katısının çözünürlük denge tepkimesi yazılarak ortak
                                                                      2
            yargılarından hangileri doğrudur?                      iyon  X   iyonunun  etkisi  belirtilir.  (x:XY ’nin  çözünürlü-
                                                                         2+
                                                                                                    2
                −
            ( NO  iyonunun tuzları suda %100 iyonlaşır.)           ğü(M))
                3
                                                                                            -
                                                                    XY (k) √ X (suda) + 2Y (suda)
                                                                                2+
            A) Yalnız III      B) I ve II          C) I ve III         2      √
                                                                                   x        2x
                      D) II ve III         E) I, II ve III
                                                                             2+
                                                                   Ortak iyon X : 0,05 M
                                                                   Denge        x + 0,05    2x
            Çözüm:
                                                                   (x çok küçük olduğundan ihmal edilir.)
                                                  n+
                                                        m-
            Verilen  grafiklerden  herhangi  biri  kullanılarak  X   ile  Y
                                                                                2
                                                                              −
                                                                          2+
            iyonlarının derişimlerini oranlayıp tuzun yapısında bulunan      K =    X   Y   bağıntısından
                                                                               
                                                                            
                                                                     çç
             n+
                   m-
            X  ile Y  iyonlarının sayısı hesaplanır.
                                                                               2
                                                                                        -5
                                                                   5·10 -10 =0,05·4x      x=5·10  M bulunur.      III. yargı doğru.
            t °C sıcaklıkta
             1
               X   n+  − 4                                                                              Cevap: E
                 =  5.10  =  1
               Y m−    1.10 − 3  2
                                                             51.  25°C sıcaklıkta çözünürlük denge sabitinin değeri 4,0·10 -12
                                                    n+
            Demek ki X Y  tuzu suda çözündüğünde 1 tane X  iyonu
                     m  n                                          olan CaF ’nin 400 mL doymuş sulu çözeltisi hazırlanıyor.
                                                                          2
                     m-
            ve 2 tane Y  iyonu veriyor.
                                                                   Aynı sıcaklıktaki çözelti için
            Buradan tuzun formülünün XY  olduğu belirlenir.
                                    2
                                                                                  2+
                                                                         -6
                                                                    I. 8·10  gram Ca  iyonu içerir.
            I. XY  tuzunun sudaki çözünürlük dengesi ve çözünürlük
                2
                                                                               -
                                                                         -5
            denge sabitinin bağıntısı,                              II. 8·10  mol F  iyonu bulunur.
                       2+
                                 -
                     √
            XY (k)  √  X (suda) + 2Y (suda)                        III. Çözelti  hacmi  saf  su  eklenerek  2  katına  çıkarılırsa
               2
                                                                           -3
                                                                      6,4·10  gram daha CaF  çözünür.
                                                                                        2
                        2
                   2+
                       −
            K =   X   Y    şeklinde yazılır.
              çç       
                                                                   ifadelerinden hangileri doğrudur? (CaF :80 g/mL)

                                                                                                   2
            t °C  sıcaklıkta  denge  anında  iyonların  derişimleri
             1                                                     A) Yalnız II       B) I ve II          C) I ve III
                                -3
                           -
                    -4
              2+
            [X ]=5·10  M    [Y ]=1·10  M’dir.
                                                                             D) II ve III         E) I, II ve III
                                                           244
   241   242   243   244   245   246   247   248   249   250   251