Page 245 - Dört Dörtlük AYT Kimya
P. 245

ÇÖZÜMLÜ SORULAR                           Sulu Çözelti Dengeleri                                   KİMYA



            Çözüm:                                             49.  Fe(OH)   sudaki  iyonlaşma  miktarı  az  olan  bir  bazdır.
                                                                         3
                                                                   Doymuş Fe(OH)  çözeltisinde Fe(OH)  katısı ile Fe(OH) ’ü
                                                 +
            I. Grafikten HI’nın pH=1 bulunur. Yani HI’daki H  iyonunun       3+  3  -            3             3
                           -1
                     +
            derişimi  [H ]= 1·10  M’dir.                           oluşturan Fe  ve OH  iyonları
                                                                                  3+
                                                                                               -
                                                                                √
                                     +
            HI 1 değerli asit olduğundan [H ]=M ’dır.              Fe(OH) (k)  √  Fe (suda) + 3OH (suda) şeklinde denge
                                                                         3
                                        HI                         halindedir.
            (Asit ve bazın tesir değerliği, "D" ile gösterilmiştir.)
                                                                   Suda  çözünürlüğü  az  olan  Fe(OH)   bileşiğinin  su  yerine
                    -1
            M  = 1·10  M      V =800 mL     D = 1                                              3
              HI               HI            HI                    yapısında  bulunan  iyonlardan  birini  içeren  çözelti  içinde-
            M    = ?          V   =400 mL   D    = 1               ki çözünürlüğü daha da az olur. Örneğin 25°C sıcaklıkta
              NaOH             NaOH          NaOH
                                                                   Fe(OH) ’ün 0,001 M Fe(NO )  çözeltisindeki çözünürlüğü
                                                                         3               3 3
            M ·V ·D  = M    ·V   ·D    bağıntısından               1·10 -11  M’dir.
              HI  HI  HI  NaOH  NaOH  NaOH
                -1
                                               -1
            1·10 ·800.1 = M  ·400·1    M  = 2·10  M bulunur.       Buna  göre  Fe(OH) ’ün  aynı  sıcaklıkta  saf  sudaki
                         NaOH          NaOH                                         3
            I. yargı yanlış.                                       çözeltisinin pH değeri aşağıdakilerden hangisinde doğru
                                                                   verilmiştir? (log3= 0,48)
            II.  HI  çözeltisine  0,2  M’lık  800  mL  NaOH  eklendiğinde
            dönüm noktasından uzaklaşılacağı için  ortam bazik olur.   A) 5,48   B) 6,40   C) 7   D) 7,2   E) 8,52
                                   +
                   -
            Yani OH  iyonlarının sayısı H  iyonlarından fazla olur. Asit
                                                     -
                                             +
            ve bazlar tesir değerlikleri kadar ortama H  veya OH  iyonu
            verirler.                                              Çözüm:
            Son durumda ortamdaki OH- iyon derişimi,               Fe(NO )  suda tamamen iyonlaşır. İyonlaşma tepkimesi,
                                                                         3 3
                   M .V .D − M .V .D
                                                                                                 −
                                                                                     3+
                 OH   −   =  B  B  V +  A  A  A                Fe(NO ) (suda)  † Fe (suda)  + 3NO (suda)
                         B
                                                                         3 3
                                                                                                 3
                         A  V B                                    0,001 M              0,001 M          0,003 M
                 OH   −   =  (0,2.800.1) (0,1.800.1)−
                           +
                        800 800
                                                                                                        3+
                                                                   Fe(NO )   ile  Fe(OH) ’ün  ortak  iyonu  olan  Fe  iyonunun
                                                                         3 3
                                                                                    3
                -
                              -2
             [OH ] = 0,05 M = 5·10  M                              derişimi 0,001 M olur.
                        -
            pOH= -log [OH ] bağıntısından                          Fe(OH) ’ün  çözünürlük  dengesi  yazılarak  ortak  iyon  Fe
                                                                                                                3+
                                                                         3                                  -11
                         -2
                                               -2
            pOH= -log (5·10 )   pOH= –log5 + (-log10 )             (0,001  M)  etkisinde  Fe(OH)   çözünürlüğünden  (1·10    M)
                                                                                         3
                                                                   yararlanarak Fe(OH) ’ün 25°C sıcaklıktaki çözünürlük denge
                                                                                   3
            pOH= -0,7 + 2     pOH= 1,3 bulunur.                    sabitinin değeri hesaplanır.
                                                                                                            -
                                                                                               3+
                                                                             Fe(OH) (k)  √ √  Fe (suda)  + 3OH (suda)
            25°C sıcaklıkta pH+pOH= 14 olduğundan                                  3
                                                                                                 -11
                                                                                                            -11
                                                                   Fe(NO ) ’teki çözünürlüğü:  1·10  M   3·10  M
                                                                        3 3
            pH+1,3= 14     pH= 12,7 bulunur.     II. yargı doğru.  Ortak iyon Fe3+            0,001 M
                                                                                              -11
                                                                                                            -11
            III. Eşdeğerlik noktasında ortam nötrdür. Nötralleşme tam   Denge             (1.10 +0,001) M  3·10  M
            olarak gerçekleşir.    III. yargı doğru.                  •  1·10 -11  çok küçük bir değer olduğundan ihmal edilir.
                                                                                  3
                                                                          3+
                                                                                −
                                                                                                    )    K =2,7·10
                                                  Cevap: D          K =   Fe   OH      K =  (0,001)(3.10 − 11 3  -35
                                                                     çç           çç                çç
                                                                   bulunur.
                                                                   Fe(OH) ’ün 25°C sıcaklıktaki K  değeri bulunduktan sonra
                                                                         3                 çç
                                                                   Fe(OH) ’ün saf sudaki çözünürlüğü hesaplanır.
                                                                         3
                                                                                  3+
                                                                                              -
                                                                   Fe(OH) (k)  √  Fe (suda) + 3OH (suda)
                                                                                √
                                                                         3
                                                                                    x               3x
                                                                                  3
                                                                          3+
                                                                                −
                                                                                                                4
                                                                                                 3
                                                                    K =   Fe   OH        2,7·10 -35 =x·(3x)       2,7·10 -35 = 27·x
                                                                     çç       
                                                                         -9
                                                                   x=1·10  M bulunur.
                                                                               -
                                                                                          -
                                                                   Çözeltideki OH  derişimi [OH ]=3x=3·10 -9
                                                                               -9
                                                                                                      -9
                                                                   pOH= -log3·10     pOH= -log3 + (-log10 )
                                                                   pOH= -0,48+9      pOH= 8,52 bulunur.
                                                                   25°C sıcaklıkta   pH+pOH= 14 olduğundan
                                                                   pH+8,52= 14       pH= 5,48 olarak hesaplanır.
                                                                                                          Cevap: A
 242                                                       243
   240   241   242   243   244   245   246   247   248   249   250