Page 247 - Dört Dörtlük AYT Kimya

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Sulu Çözelti Dengeleri KİMYA

Çözüm: 52. Yumurta kabuğunda yaklaşık %94 oranında CaCO
3
bulunur. Çözünürlüğü endotermik olan CaCO katısının
CaF ’nin çözünürlük denge tepkimesi ve çözünürlük denge 3
2 saf sudaki çözünürlüğü 3·10 M’dir.
-5
sabiti bağıntısı yazılarak 25°C sıcaklıkta saf sudaki çözü-
nürlüğü hesaplanır. Buna göre aynı sıcaklıkta,
2+
-
CaF (k) √ Ca (suda) + 2F (suda) I. CaCO ’ün çözünürlük denge sabitinin değeri 9·10 -10 dur.
√
3
2
x 2x II. Sıcaklık arttıkça denge sabiti değeri azalır.
−
2
2+
−
3 2
3
K =   Ca   F  bağıntısından III. NO iyon derişimi 0,02 M olan Ca(NO ) çözeltisindeki
 

-8
CaCO ’ün çözünürlüğü 9·10 M’dir.
çç
3
-4
3
2
4,0·10 -12 = x(2x) = 4x x= 1·10 M bulunur. yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
-
2+
CaF (k) √ Ca (suda) + 2F (suda)
√
2
x 2x D) II ve III E) I, II ve III
-4
-4
1.10 M 2.10 M Çözüm:
I. CaCO suda az çözünen bir tuzdur. Çözünürlük dengesi
3
2+
I. Çözeltideki Ca iyonunun mol sayısı
2+
2−
CaCO (k) √ Ca (suda) + CO (suda) şeklinde yazılır.
√
3
3
V = 400 mL = 0,4 L
çözelti x x
-5
-4
M = 1·10 M n =? CaCO ’ün saf sudaki çözünürlüğü, s=3·10 M olduğuna
3
Ca 2+ Ca 2+
n göre tepkimenin çözünürlük denge bağıntısından iyon
M = bağıntısından derişimleri yerlerine yazılır.
V
2−
2+
-5
1.10 − 4 = n n= 4·10 mol bulunur. K çç =   Ca   CO  bağıntısından
3 
 
0,4
m K = s·s K = 3·10 ·3·10 K = 9·10 -10 bulunur.
-5
-5
2+
Ca iyonunun kütlesi n = bağıntısından çç çç çç
M A I. yargı doğru.
-3
4.10 − 5 = m m=1,6·10 gram bulunur. I. ifade yanlış.
2−
2+
40 II. CaCO (k) + ısı √ Ca (suda) + CO (suda)
√
3 3
II. Çözeltideki F- iyonunun mol sayısı Etki: Sıcaklık artışı ↑ artmış
Denge yönü →
V -4 =?
çözelti = 0,4 L M − =2.10 M n −
F
F
n − 4 n − -5 CaCO ’ün çözünürlüğü endotermiktir. Sıcaklık artarsa
3
M = bağıntısından 2.10 = F n − = 8·10 mol bulu- denge sıcaklığı azaltacak yönde yani ürünlerin yönünde
V 0,4 F
nur. II. ifade doğru. hareket eder, iyon derişimleri artar. İyon derişimleri artarsa
iyon derişimlerinin çarpımı olan K değeri de artar.
çç
2+
III. Çözeltideki denge tepkimesinden Ca iyonunun mol II. yargı yanlış.
-5
-5
sayısı 4·10 mol ise çözünen CaF ’nin mol sayısı da 4·10
−
2 III. Ca(NO ) suda %100 iyonlaşan bir tuzdur. ( NO tuzları
moldür. 3 2 3
%100 çözünür.)
2+
-
CaF (k) √ Ca (suda) + 2F (suda) 2+ −
√
2 Ca(NO ) (suda) † Ca (suda) + 2NO (suda)
3 2 3
-5
-2
-5
-2
-5
-4·10 mol +4·10 mol +8·10 mol 1·10 M olur. ← 0,02 M = 2·10 M ise
2+
Hacim 2 katına çıkarılınca Le Chatelier ilkesine göre denge Ca(NO ) ile CaCO ’ün ortak iyonu olan Ca iyonunun
3 2
3
-2
ürünler yönünde hareket eder ve K sabit kalır. derişimi 1·10 M bulunur. Ortak iyon çözünürlüğü azaltır.
çç
CaCO ’ün Ca(NO ) çözeltisindeki çözünürlük dengesin-
3 2
3
Çözünürlük değişmeyeceğinden hacim oranında çözünen den
miktarda artacaktır. Yani √ Ca (suda) + CO (suda)
2−
2+
CaCO (k) √ 3
3
-5
400 ml’de 4·10 mol CaF çözünürse
2 x x
2+
-5
-2
800 ml’de 8·10 mol CaF çözünür. Ortak iyon Ca : 1·10 M
2
-2
Denge 1·10 + x x
-5
-5
-5
Su eklendikten sonra 8·10 - 4·10 = 4·10 mol daha çözü-
nür. (x çok küçük olduğundan ihmal edilir.)
2−
2+
4·10 mol CaF ’nin kütlesi n = m bağıntısından K çç =   Ca   CO  bağıntısından
3 
-5
 
2
M
-2
-8
-10
m -3 A 9·10 = 1·10 ·x x=9·10 M bulunur. III. yargı doğru.
−
4.10 5 = m= 3,2·10 CaF daha çözünür.
2
80 Cevap: C
III. ifade yanlış.
Cevap: A
244 245