Page 240 - Dört Dörtlük AYT Kimya

KİMYA Sulu Çözelti Dengeleri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

38. Zayıf asit ve bazlar sulu çözeltilerinde kısmen iyonlaştık- III. HY asidinin iyonlaşma tepkimesinin denklemi,
ları için iyonlaşma tepkimeleri birer denge tepkimesidir.
-
+
Örneğin HA zayıf asidinin iyonlaşma tepkimesinin denklemi HY(suda) ø H (suda) + Y (suda) şeklinde yazılır.
Başlangıç 01, M - -
-
+
√
H O(s) + HA(suda) √ H O (suda) + A (suda) veya daha
2 3 Değişim -x +x +x
-
+
√
sade olan HA(suda) √ H (suda) + A (suda) şeklinde yazılır.
Denge 0,1-x x x
Asit veya bazın bir kuvvet ölçüsü olan asitlik/bazlık denge
denge anındaki maddelerin derişimleri asitlik sabiti ifade-
sabitinin değeri arttıkça asitlik/bazlık kuvveti de artar.
sinde (iyonlaşma denge ifadesi) yerlerine yazılır.
 H   Y 
+
−
-4
25°C sıcaklıkta asitlik sabitleri HX için K =3,6·10 , HY için     x.x
a K = 6,4.10 − 6 = x ihmal edilir.
-6
K =6,4·10 olan HX ve HY asitlerinin 0,1 M’deki birer litre- a  HY (0,1 x)−
a  
lik çözeltileri hazırlanıyor. 2 -8 -4
x = 64·10 x= 8·10 M çözünür.
Buna göre + -4
V=1 L ve oluşan H iyonunun molar derişimi 8·10 M oldu-
I. HY’nin asitlik kuvveti HX’in asitlik kuvvetinden büyüktür. ğundan,
II. HX’in iyonlaşma yüzdesi %6’dır. M = n ¡ n= 8·10 mol olarak bulunur.
-4
-3
III. HY çözeltisinde toplam 1,6·10 mol iyon bulunur. V
Toplam iyonun mol sayısı,
niceliklerinden hangileri doğrudur?
-4
-3
-4
-4
8·10 + 8·10 = 16·10 = 1,6·10 mol’dür. III. yargı doğru.
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III Cevap: D
Çözüm:
I. Bir asidin iyonlaşma oranı arttıkça asitlik kuvveti artar.
Bir asit suda ne kadar iyonlaşırsa asitlik sabiti o kadar
büyük olur.
-6
HY: K =6,4·10 < HX: K =3,6·10 -4
a a
HY’nin asitlik sabiti HX’in asitlik sabitinden küçük olduğu 39. t°C sıcaklıkta iyonlaşma yüzdesi 0,1, pOH değeri 3 olan
için HY’nin asitlik kuvveti HX’in asitlik kuvvetinden daha NH çözeltisinden 1 litre alınıyor. 1 litrelik çözeltinin hacmi
3
küçüktür. I. yargı yanlış. saf su ile 4 litreye tamamlanıyor.
II. HX asidinin iyonlaşma tepkimesinin denklemi, Buna göre aynı sıcaklıkta son çözeltinin pOH ve
denge sabiti (K ) değerleri hangi seçenekte doğru
b
+
-
HX(suda) ø H (suda) + X (suda) şeklinde yazılır. verilmiştir? (log 5= 0,7)
Başlangıç 0,1 M - -
pOH K b
Değişim -x +x +x
A) 3,3 1·10 -6
Denge 0,1-x x x
B) 3,3 2·10 -6
denge anındaki maddelerin derişimleri asitlik sabiti ifade-
sinde yerlerine yazılır. C) 3,3 4·10 -6
 H   X  x.x
+
−
K =     3,6.10 − 4 = D) 4,7 1·10 -6
−
a  HX (0,1 x)
  E) 4,7 4·10 -6
(Zayıf asitlerde iyonlaşma oranı az olduğundan asidin baş-
langıç miktarının yanında iyonlaşan miktar x ihmal edilir.)
Çözüm:
x 2 2 -6 -3
−
3,6.10 4 = x = 36·10 x= 6·10 M bulunur.
0,1 NH 1 değerli bazdır.
3
0,1 M HX asidinin 6·10 M’si iyonlaşırsa pOH=3 ise pOH= -log [OH ] bağıntısından 3= -log [OH ]
-3
-
-
-3
-
100 M HX asidinin ? [OH ]=1·10 M bulunur.
100.6.10 − 3
? = = 6 M bulunur. İyonlaşma yüzdesi= %0,1 ise,
0,1
HX’in iyonlaşma yüzdesi % 6’dır. II. yargı doğru. 100 M’da 0,1 M iyonlaşıyorsa
-3
C =? 1.10 M için
b
100.10 − 3
C = C =1 M bulunur. (C : Bazın derişimi)
b b b
0,1
238