Page 368 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA

KİMYA Hidrokarbonlar ÇÖZÜMLÜ SORULAR

13. 1 mol CH ≡ C − CH − CH − CH bileşiği ile ilgili 14. Yapılarında altı karbonlu halkalı yapıda benzen molekülü
2 2 3
içeren ve kendilerine özgü kokuları olan bileşiklere
I. Uç alkindir. aromatik bileşik(aren) denir.
II. Özel adı propil asetilendir. Tabloda bazı aromatik bileşikler ve kullanım alanları
III. 1 mol H O katılması ile alkol oluşur. karışık olarak verilmiştir.
2
Aromatik bileşik Kullanım alanı
yargılarından hangileri doğrudur?
Zayıf asit özelliği gösterir.
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
Mikrop öldürücü özelliğinden
D) II ve III E) I, II ve III I. a. dolayı tıpta antiseptik olarak
kullanılmıştır.

CH
Çözüm: 3 Oda şartlarında beyaz kristal
Yapısındaki üçlü bağ 1 ve 2 numaralı karbon atomları ara- bir katıdır. Kolay süblimleşir.
II. b.
sında olan alkinlere uç alkin denir. I. doğru. Lavabolarda oluşan kötü
CH ≡ C – CH – CH – CH 3 kokuyu gidermek için kullanılır.
2
2
1 2 3 4 5
Alkinlerin özel adlandırılması asetilene göre yapılır. OH Renksiz, kendine has kokusu
Asetilen merkez kabul edilir.Merkeze bağlı grup yazılır ve olan bir sıvıdır. Plastik,
sonuna asetilen kelimesi getirilir. III. c. parfüm, ilaç, boya ve patlayıcı
Merkez Bağlı grup bir madde olan TNT yapımında

CH ≡ C – CH – CH – CH
2 2 3 kullanılır.
Asetilen propil
I II III
Özel adı:Propil asetilendir. II. doğru. A) a b c

Karbon sayısı 3 ve daha fazla olan alkinlere su katılırsa B) a c b
önce kararsız bir bileşik olan enol,sonra denge tepkimesiyle C) b a c
kararlı bir bileşik olan keton oluşur. III. doğru.
D) b c a
CH ≡ C – CH – CH – CH + H O
2 2 3 2 E) c b a

OH
†
Çözüm:
CH = C – CH – CH – CH
2 2 2 3
Enol I. İki benzen halkasının kaynaşmasıyla
oluşan aromatik bileşik naftalindir.
O
⇌
CH – C – CH – CH – CH Oda koşullarında beyaz kristal bir katı olan naftalin, kolay
3 2 2 3
Metil propil keton süblimleşebilen, lavabolarda oluşan kötü kokuyu gidermek
için kullanılan ve keskin kokusu sayesinde haşereleri
Cevap: B uzaklaştırarak kumaş ve yünlerin korunmasını sağlayan
bir aromatik bileşiktir. (b)
CH
3
II. Benzen halkasına metil (-CH ) grubu bağlan-
3
masıyla oluşan bileşik toluen(metilbenzen)’dir.

Renksiz, kolay tutuşabilen ve kendine has kokusu olan
toluen, plastik, ilaç, parfüm, boya ve patlayıcı bir madde
olan TNT(trinitrotoluen) üretiminde kullanılır. (c)
OH
III. Benzen halkasına hidroksil(-OH) grubu
bağlanmasıyla oluşan bileşiğe fenol denir.

Zayıf asit özelliği gösteren fenol geniş bir kullanım alanına
sahiptir. Mikrop öldürücü özelliğinden dolayı tıpta antiseptik
olarak kullanılmış olsa da deriyi tahriş ettiği için artık tercih
edilmemektedir. Bunun dışında plastik, böcek ilacı, vernik
ve boya üretiminde kullanılır. (a)
Cevap: D

366