Page 372 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT KİMYA

KİMYA Hidrokarbonlar ÇÖZÜMLÜ SORULAR

19. Alkinlerin ilk üyesi asetilen 1800’lerin sonunda ilk kez 20. Aşağıda halkalı yapıda iki organik bileşik verilmiştir.
karbür ya da asetilen gaz lambası olarak bilinen portatif
bir lambayı yakmak için kullanıldı. Bununla birlikte
kaynak, kesme ve ısıl işlem, A ve E vitamini gibi belirli
vitaminlerin sentezi, polietilen plastikler ve PVC üretimi
için kullanılmaktadır. Günlük hayatımızın önemli bir yeri
I. bileşik II. bileşik
bulunan asetilen, ham madde görevi gören bazı hayati
kimyasalların üretimine de yardımcı olur. Buna göre

Asetilenin gerçekleştirdiği bazı reaksiyonlar aşağıda I. Aromatik hidrokarbondur.
verilmiştir.
II. Katılma reaksiyonu vermez.
2 †
I. CH ≡ CH + H Pd III. Bromlu suyun rengini giderir.
II. CH ≡ CH + 2Br (suda) †
2 IV. Bir hidrojen eksik hâline fenil denir.
III. CH ≡ CH + HCI † V. 1 molü tamamen yandığında 6 mol CO oluşur.
2
2 †
IV. CH ≡ CH + H O yargılarından hangileri I.bileşik için doğru II.bileşik için
Buna göre oluşan bileşikler aşağıdaki seçeneklerle yanlıştır?
eşleştirildiğinde hangisi açıkta kalır?
A) I ve II B) I, II ve III C) I, II ve IV
A) Eten D) I, II, III ve IV E) I, II, III, IV ve V
B) Benzen
C) 1,1,2,2-Tetrabromo etan
Çözüm:
D) Vinil klorür
I. bileşik benzen molekülü(aromatik hidrokarbon)
E) Asetaldehit
II. bileşik siklohekzen molekülü(alken sınıfı)

Benzen molekülü kararlı yapısından dolayı katılma
Çözüm: tepkimesi vermez. Alkenler yapısındaki pi bağından dolayı
Asetilene paladyum katalizörlüğünde 1 mol H katılırsa katılma tepkimesi verir.
2
eten oluşur.
Alken bileşiklerinin yapısındaki pi bağı açılarak Br ile
2
2 †
CH ≡ CH + H Pd CH = CH 2 katılma tepkimesi vererek rengini giderir. Benzen tepkime
2
Asetilen Eten vermez.
Asetilene 2 mol Br katılırsa 1,1,2,2-Tetrabromo etan oluşur.
2 Benzenin bir hidrojen eksik hâline fenil denir.
Br Br
Her iki bileşik de 6 karbon atomuna sahiptir ve 1 molleri
H – C ≡ C – H + 2Br (suda) † H – C – C – H tamamen yandığında karbon atomu sayısı kadar mol CO
2 2
oluşur.
Br Br
Asetilen 1,1,2,2-Tetrabromo etan Cevap: C
Asetilene 1 mol HCI katılırsa vinil klorür oluşur.
H CI
CH ≡ CH + HCI † H – C = C – H
Asetilen Vinil klorür
Asetilene su katılması ile önce kararsız bir bileşik olan
enol, sonra denge tepkimesiyle asetaldehit oluşur.
OH O
2 †
CH ≡ CH + H O CH = CH ⇌ CH – CH
3
2
Asetilen Enol Asetaldehit
Cevap: B

370