Page 198 - Dört Dörtlük AYT Tarih

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. İlk kez 1815 Viyana Kongresi’nde Rus Çarı tarafından 6. 93 Harbi’nden sonra toplanan Berlin Kongresi'nde,
kullanılan, Osmanlı Devleti’nin ortadan kaldırılması ve 1856 Paris Antlaşması’nda kabul edilmiş olan “Osmanlı
topraklarının paylaşılması politikasının ismi aşağıda- topraklarının bütünlüğüne saygı ilkesi” yer almamıştır.
kilerden hangisidir?
Aşağıdaki olaylardan hangisi bu durumu kanıtlar
A) Şark Meselesi (Doğu Sorunu) niteliktedir?
B) Denge politikası
A) Osmanlı Devleti’nin Girit’te ıslahat yapmayı kabul
C) Hasta Adam politikası etmesi
D) Megali İdea B) İngiltere’nin Kıbrıs’ı ele geçirmesi
E) Gizli Paylaşım C) Düyûn-ı Umûmiye İdaresinin kurulması
Çözüm: D) Süveyş Kanalı’nın açılması
Şark Meselesi: Avrupa tarihi içinde önemli bir yer tutan E) Osmanlı’nın Rusya’ya savaş tazminatı ödemesi
ve Türklerin Avrupa'dan atılması şeklinde tanımlanan
Şark Meselesi, Osmanlı Devleti'nin ortadan kaldırıl-
ması ve topraklarının paylaşılması kavgasıdır. Denge Çözüm:
politikası: Osmanlı’nın giderek zayıflaması sonucun- Paris Barış Antlaşmasıyla Avrupalı Devletler kendi çı-
da ortaya çıkan denge politikası ile devlet, varlığını karları için Osmanlı’nın toprak bütünlüğü korumak için,
sürdürmek istemiştir. Bu politika ile Osmanlı Devleti, Osmanlı’nın Avrupa hukukundan yararlanmasını kabul
Avrupa’nın büyük devletleri arasındaki çıkar çatış- edecekti. Ayrıca her biri ayrı ayrı Osmanlı Devleti’nin
malarından yararlanmıştır. Bunun için Rusya’ya karşı toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına saygı gösterme-
İngiltere, Fransa’ya karşı Rusya; İngiltere, Fransa ve yi garanti edecekti. Fakat 93 Harbi sonrası imzalanan
Rusya üçlüsüne karşı ise Almanya denge unsuru ola- Berlin Antlaşması'nın bununla ilgili herhangi bir ifade
rak kullanılmıştır. Hasta Adam politikası: 19. Yüzyılda kullanmamışlardır. Eğer toprak bütünlüğüne saygı du-
Osmanlı Devleti’nin art arda birçok savaş kaybedip yulması mevzu bahis olsa idi, İngiltere 1878 yılında bir
topraklarının elden çıkması ve mali olarak da dışa Osmanlı toprağı olan Kıbrıs’ı işgal etmemesi gerekirdi.
bağımlı hâle gelmesi anlamında kullanılan bir tabirdir.
Megali idea: Sözcük anlamı “Büyük fikir” anlamına ge- Cevap: B
len ve Yunanistan’ın Osmanlı topraklarında bulunan
toprakları da alarak Büyük Yunanistan’ı yeniden kur-
ma düşüncesidir. Gizli Paylaşım: Avrupalı Devletlerin
Osmanlı topraklarını birbirleriyle yaptıkları gizli antlaş-
malar ile paylaşmalarıdır. Seçeneklerde geçen kav-
ramların anlamlarına baktığımızda ilk kez 1815 Viyana
7. I. Meşrutiyetin amacı “Osmanlı Devleti’nin mevcut sınır-
Kongresi’nde Rus Çarı tarafından kullanılan, Osmanlı
lar içinde varlığını koruyup devam ettirmesi” idi.
Devleti’nin ortadan kaldırılması ve topraklarının payla-
şılması politikası “Şark Meselesi’ ni olarak ifade edilir. Aşağıdakilerden hangisi bu amaca ulaşmayı sağlamak
için uygulamaya koyduğu gelişmelerden değildir?
Cevap: A
A) Ekonominin gelişimi için tedbir alma
B) Halkın yönetime katılması
C) Avrupa'da yaşanan gelişmeleri takip etme
D) Osmanlıcılık fikrini geliştirme

E) Gayri müslümlerin eşit haklara sahip olmasını sağ-
lama

Çözüm:
Ekonominin gelişimi için tedbir alma I. Meşrutiyetin ilânı
için etkili olmamıştır. Fakat Meşruti yönetim kurulduk-
tan sonra ekonomik gelişmeler için önlemler alınmıştır.
Cevap: A

2 3