Page 199 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) SORULAR

1. Osmanlı Devletinde, ilk bağımsızlık hareketini başla- 3. XVIII. yüzyılın son çeyreğine kadar Karadeniz, yabancı
tarak Edirne Antlaşması (1829) ile özerklik kazanan devlet gemilerine kapalı bir Türk gölü olarak kalan ve
topluluk aşağıdakilerden hangisidir? özel istisnalar dışında yabancı gemilerin çıkmasına izin
verilmeyen bir konumdaydı.
A) Bulgarlar B) Sırplar C) Romenler
Buna göre, Karadeniz ilk kez hangi antlaşma ile Rus
D) Rumlar E) Araplar
gemilerinin kullanımına açılmıştır?
A) İstanbul Antlaşması
Çözüm : B) Küçük Kaynarca Antlaşması
Sırplar, 1804 yılında ayaklanmış, 1815 yılında Sırplara C) Berlin Antlaşması
bazı haklar verilmiştir.Edirne Antlaşması (1829) ile bu D) Paris Antlaşması
haklar genişletilir, özerk bir yönetim kurulmuştur.
E) Londra Boğazlar Sözleşmesi
Cevap: B

Çözüm:
Rusya’nın en büyük emellerinden olan sıcak denizlere
inme fikri, XVII. Yüzyılın ilk yıllarından itibaren birçok
bölgeden Karadeniz ve Akdeniz’e inmeyi planlamış-
tır. İstanbul Antlaşması’nda (1700) Azak kalesini eli-
ne geçirmesiyle başlayan serüvende Küçük Kaynarca
Antlaşması bir dönüm noktası olmuştur. Böylece XVIII.
yüzyılın son çeyreğine kadar yabancı devlet gemileri-
ne kapalı bir Türk gölü olarak kalan ve özel istisnalar
2. Avrupa’da 30 yıl süren kaos ortamına 1648’de
dışında yabancı gemilerin çıkmasına izin verilmeyen
Westphalia Antlaşması ile son verilmiştir. Westphalia
Karadeniz, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile ilk
Antlaşması birçok devlet temsilcisinin bir araya gelip im-
defa Rus gemilerinin kullanımına açılmıştır.
zaladıkları tek bir antlaşma değildir. Habsburg elçilerinin
Fransa ve İsveç’le ayrı ayrı imzaladıkları ikili antlaşmala- Cevap: B
ra verilen genel bir isimdir.
4. I. Doğuda Ermeni sorununun çıkması
Buna göre, Westphalia Antlaşması aşağıdakiler-
II. Kırımın bağımsız olması
den hangisinde uygulanacak olan “Konferans
III. Balkan halklarının isyanı
Diplomasisi” için bir esin kaynağı olmuştur?
IV. Sened-i İttifak’ın imzalanması
A) Viyana Kongresi
V. Boğazların uluslararası bir sorun hâline gelmesi
B) İstanbul Antlaşması
Yukarıdaki gelişmelerden hangisi Osmanlı-Rus ça-
C) Karlofça Antlaşması
tışmasının sonucunda ortaya çıkmamıştır?
D) Augsburg Antlaşması
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Paris Konferansı
Çözüm:

Çözüm: XVI.yüzyıldan itibaren Rusya’nın en önemli hedefi sıcak
denizlere açılmaktır. Balkanlar ve Kafkasya üzerinden
Westphalia Antlaşması birçok ülkenin müdahil olduğu Akdeniz’e, Azak ve Kırım yolundan da Karadeniz ve
ve sorunların çözümü için bir araya geldiği bir ortam Boğazlara ulaşmak için Osmanlı ile büyük mücadele ver-
oluşturmuştur. Böylece 1815 yılında Avrupa’nın sınır- miştir. Buna göre, I ve III. öncüllerde bahsi geçen olaylar
larıyla ilgili ve egemenlik hakları ile ilgili birçok Avrupa Akdeniz’e ulaşmak için, II ve V öncüllerdeki gelişmelerde
devletini ilgilendiren meselenin çözümü için bir araya Karadeniz’e ulaşmak için verdiği mücadeleleri içerir. Fakat
gelmişlerdir. Viyana Kongresinde müdahili olan bir- Sened-i İttifak Osmanlı’nın bir iç meselesidir. Toprak sis-
çok devletin bir araya gelerek sorun çözmeleri için temindeki değişimlerle oluşan Âyanların padişaha imza-
kullanılan “Konferans Diplomasi”sine ise Westphalia lattıkları iktidarı sınırlandıran bir belgedir. Osmanlı-Rusya
Antlaşması'ndaki ortam esin kaynağı olmuştur.
çatışması ile herhangi bir ilgili kurulamaz.
Cevap: A Cevap: D

197