Page 202 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

12. Osmanlı Devleti’nde 1876 yılında Kanun-i Esasi’nin 13. ………………. fikrine göre ırk, dil, din ve mezhep ayrımı
kabulüyle anayasal sistemle birlikte meşruti siste- gözetilmeksizin Osmanlı halkları; haklar ve ödevler bakı-
me geçilmesi öncelikle hangisi ile ilgili değişiklik mından eşit kabul edilmiştir.
yapıldığının kanıtıdır?
metinde boş bırakılan yere hangi kavram getiril-
A) Ekonomik anlayışında melidir?
B) Özel Hukuk alanında
A) Osmanlıcılık
C) Ulusal egemenlikte
B) Milliyetçilik
D) Çok uluslu yapıda
C) Türkçülük
E) Egemenlik anlayışında
D) Adem-i Merkeziyetçilik
E) İslamcılık
ÇÖZÜM: Çözüm:
Osmanlı Devleti, Fransız Devrimi sonrası yaşanan sü- Sorunun B seçeneğinde verilen milliyetçilik yani ulusçuluk
reçte Batılılaşma politikaları sonucunda ülkenin dağılma- düşünesi Fransız Devrimi sonucu ortaya çıkmış ve her mil-
sını engellemek için Belçika ve Prusya anayasalarını ör- letin bağımsız olması gerektiği fikrini savunmuştur. C se-
nek alarak Kanun-ı Esasiyi ilan etti. Bu anayasanın ilanı çeneğinde verilen Türkçülük düşüncesi ise, devletin topar-
ile birlikte A seçeneğinde verilen ekonomi anlayışında, lanmasının dünya üzerinde yaşayan Türklerle birleşmek
B seçeneğinde verilen özel hukuk alanında herhangi bir olduğu savunan görüştür. D seçeneğinde verilen Adem-i
değişikliğin yaşandığı söylenemez. C seçeneğinde ve- Merkeziyetçilik görüşü ise İttihad- Terakki Partisinden ayrı-
rilen ulusal egemenlik sağlanması söz konusu değildir. lan Prens Sabahattin’in savunduğu bir görüştür. Bu görüşe
Her ne kadar Kanun-i Esasi'nin ilan edilmesi ile birlikte göre devlet merkezî gücünü azaltmalı, yerel yönetimlerin
Mebusan Meclisi üyelerinin halk tarafından seçilmesi yetkilerinin artırılmasını savunan görüştür. E seçeneğinde
kabul edilse de bu durum ulusal egemenliğin sağlandığı verilen İslamcılık ideolojisi ise II. Abdülhamit ile özdeşleşen
anlamına gelmez. D seçeneğinde verilen “çok uluslu ya- bir politika olup, devletin kurtuluşunu Müslümanlarla birlik
pıda” herhangi bir değişiklik söz konusu değildir. Çünkü olarak sağlanabileceğini savunan görüştür. Sorunun yöner-
Osmanlı Devleti Kanun-i Esasi’den önce de çok uluslu ge bölümünde verilen boşluğa ise A seçeneğinde verilen
bir yapıda idi. Kanun-i Esasi’nin ilanı öncelikli olarak Osmanlıcılık getirilmelidir. Osmanlıcılık düşüncesi Osmanlı
devletin rejiminin değişmesine neden olmuştur. Devlette devleti topraklarında yaşayan herkesi eşit olarak kabul
mutlak monarşi yerine meşruti monarşi anlayışı kabul eden ve onlar üzerinde ayrım yapmayan bir ideolojidir
edildiği için öncelikli olarak E seçeneğinde verilen ege- Cevap: A
menlik anlayışında bir değişiklik olmuştur.

Cevap: E

200 201