Page 200 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

TARİH Uluslararası İlişkilerde Denge Stratejisi (1774-1914) ÇÖZÜMLÜ SORULAR

5. İlk kez 1815 Viyana Kongresi’nde Rus Çarı tarafından 6. 93 Harbi’nden sonra toplanan Berlin Kongresi'nde,
kullanılan, Osmanlı Devleti’nin ortadan kaldırılması ve 1856 Paris Antlaşması’nda kabul edilmiş olan “Osmanlı
topraklarının paylaşılması politikasının ismi aşağıda- topraklarının bütünlüğüne saygı ilkesi” yer almamıştır.
kilerden hangisidir?
Aşağıdaki olaylardan hangisi bu durumu kanıtlar
A) Şark Meselesi (Doğu Sorunu) niteliktedir?
B) Denge politikası
A) Osmanlı Devleti’nin Girit’te ıslahat yapmayı kabul
C) Hasta Adam politikası etmesi
D) Megali İdea B) İngiltere’nin Kıbrıs’ı ele geçirmesi
E) Gizli Paylaşım C) Düyûn-ı Umûmiye İdaresinin kurulması
Çözüm: D) Süveyş Kanalı’nın açılması
Şark Meselesi: Avrupa tarihi içinde önemli bir yer tutan E) Osmanlı’nın Rusya’ya savaş tazminatı ödemesi
ve Türklerin Avrupa'dan atılması şeklinde tanımlanan
Şark Meselesi, Osmanlı Devleti'nin ortadan kaldırılması
ve topraklarının paylaşılması kavgasıdır. Denge politi- Çözüm:
kası: Osmanlı’nın giderek zayıflaması sonucunda orta- Paris Barış Antlaşmasıyla Avrupalı Devletler kendi çı-
ya çıkan denge politikası ile devlet, varlığını sürdürmek karları için Osmanlı’nın toprak bütünlüğü korumak için,
istemiştir. Bu politika ile Osmanlı Devleti, Avrupa’nın Osmanlı’nın Avrupa hukukundan yararlanmasını kabul
büyük devletleri arasındaki çıkar çatışmalarından yarar- edecekti. Ayrıca her biri ayrı ayrı Osmanlı Devleti’nin
lanmıştır. Bunun için Rusya’ya karşı İngiltere, Fransa’ya toprak bütünlüğüne ve bağımsızlığına saygı gösterme-
karşı Rusya; İngiltere, Fransa ve Rusya üçlüsüne karşı yi garanti edecekti. Fakat 93 Harbi sonrası imzalanan
ise Almanya denge unsuru olarak kullanılmıştır.Hasta Berlin Antlaşması'nın bununla ilgili herhangi bir ifade
Adam politikası: 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin art kullanmamışlardır. Eğer toprak bütünlüğüne saygı du-
arda birçok savaş kaybedip topraklarının elden çık- yulması mevzu bahis olsa idi, İngiltere 1878 yılında bir
ması ve mali olarak da dışa bağımlı hâle gelmesi an- Osmanlı toprağı olan Kıbrıs’ı işgal etmemesi gerekirdi.
lamında kullanılan bir tabirdir. Megali idea: Sözcük
anlamı “Büyük fikir” anlamına gelen ve Yunanistan’ın Cevap: B
Osmanlı topraklarında bulunan toprakları da alarak
Büyük Yunanistan’ı yeniden kurma düşüncesidir. Gizli
Paylaşım: Avrupalı Devletlerin Osmanlı topraklarını
birbirleriyle yaptıkları gizli antlaşmalar ile paylaşmaları-
dır. Seçeneklerde geçen kavramların anlamlarına bak-
tığımızda İlk kez 1815 Viyana Kongresi’nde Rus Çarı 7. I. Meşrutiyetin amacı “Osmanlı Devleti’nin mevcut sınır-
tarafından kullanılan, Osmanlı Devleti’nin ortadan kal- lar içinde varlığını koruyup devam ettirmesi” idi.
dırılması ve topraklarının paylaşılması politikası “Şark
Meselesi’ ni olarak ifade edilir. Aşağıdakilerden hangisi bu amaca ulaşmayı sağlamak
için uygulamaya koyduğu gelişmelerden değildir?
Cevap: A
A) Ekonominin gelişimi için tedbir alma
B) Halkın yönetime katılması
C) Avrupa'da yaşanan gelişmeleri takip etme
D) Osmanlıcılık fikrini geliştirme
E) Gayri müslümlerin eşit haklara sahip olmasını sağ-
lama

Çözüm:
Ekonominin gelişimi için tedbir alma I. Meşrutiyetin ilânı
için etkili olmamıştır. Fakat Meşruti yönetim kurulduk-
tan sonra ekonomik gelişmeler için önlemler alınmıştır.
Cevap: A

198 199