Page 69 - Dört Dörtlük AYT Tarih

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri TARİH

14. Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklu Devleti’nde Çözüm:
kültür, bilim ve sanat alanında yapılan çalışmalardan
Nizamiye Medreselerinin temel kuruluş amacı; Fatımilerin
biri değildir?
kışkırtmaları sonucu ortaya çıkan Bâtınilere karşı mücadele
A) Nizamiye Medreseleri etmektir. Bâtıniler Şii propagandası yapmaktaydı. Bu
propagandayı etkisiz hâle getirerek Sünni düşünceyi
B) Gulam Sistemi
yaymak hedefleri arasında bulunmaktadır. Bunun yanında
C) Bilim insanlarının yetiştirilmesi devletin ihtiyacı olan hukukçu, yönetici ve memur ihtiyacını
D) Türbelerin, kümbetlerin yapılması karşılamakta diğer amaçları arasında bulunmaktadır.
Burada dinî ilimlerin yanında tıp, astronomi, fizik, kimya
E) Celâli Takvimi'nin hazırlanması
gibi alanlarda da eğitim vermiştir. Ancak Nizamiye
Medreselerinin mezhep ayrılıklarına son vermek gibi bir
amacı yoktur.
Çözüm:
Cevap: A

Nizamiye Medreseleri Büyük Selçuklularda hem akli hem
de naklî bilimlerin bir arada verildiği bilim merkezleridir.
Büyük Selçuklu Devleti'nin siyasi varlığını sürdürdüğü dö-
nemde faaliyetlerini sürdüren Ömer Hayyam ve İsfizari gibi
bilim insanları bu dönemde yetişmiş en önemli matematik
ve astronomi bilimcilerindendir.
Bu dönemde yapılan Türbeler ve kümbetler kendinden
sonra gelecek devletlerin de örnek alacağı kültürel değer-
lerdir.
Celâli Takvim, Ömer Hayyam liderliğinde bir kurul tara-
fından Güneş yılı esasına dayalı olarak Sultan Melikşah için
hazırlanmıştır. Dolayısıyla bu gelişmeler Büyük Selçuklu
Devleti’nde kültür, bilim ve sanat alanında yapılan çalışma-
lardandır. Ancak Gulam, Büyük Selçuklu Devleti’nin askerî
ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla esir veya köle olarak hiz-
mete alınanların istihdam edildiği bir sistem dir. Askerî oldu-
ğu için soru cümlesindeki başlıklar içerisin de sayamayız.
16. Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklu Devleti’nde
posta işlerinden sorumlu divandır?

Cevap: B A) Divan-ı İnşa B) Divan-ı Mezalim
C) Divan-ı İstifa D) Divan-ı İşraf

E) Divan-ı Berid
Çözüm:
Yukarıda verilen divanların özellikleri şunlardır:
Divan-ı İnşa: Devletin iç ve dış yazışmaları
15. Büyük Selçuklu Devleti’nin ünlü veziri Nizamülmülk’ün
açtığı Nizamiye Medreselerinin çalışma esasları Divan-ı Mezalim: Adalet işleri
arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?
Divan-ı İstifa: Mali işleri
A) Mezhep ayrılıklarına son vermek
Divan-ı İşraf: Mali ve idari işlerin teftişi
B) Bâtınilerle ilmî alanda mücadele etmek
Divan-ı Berid: Posta ve haberleşme
C) Sünni düşünceyi yaymak
Bu tanımlara bakıldığında Divan-ı Berid, posta ve ha-
D) Devlet memuru yetiştirmek
berleşme işlerini yürütmüştür.
E) Akli ilimlerle ilgili eğitim vermek
Cevap: E

5