Page 215 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
ÇÖZÜMLÜ
Destan, Efsane SORULAR

1. Aşağıdakilerin hangisinde destanların oluşum aşa- 4. Aşağıdakilerin hangisinde Türk-İran savaşları anla-
maları sırasıyla verilmiştir? tılmıştır?

A) Çekirdek - aktarım - yazma A) İlyada Destanı
B) Oluşum - çoğalma - derleme B) Ergenekon Destanı
C) Vaka - yayılma - toplama
C) Gılgamış Destanı
D) Çekirdek - yayılma - derleme
D) Manas Destanı
E) Oluşum - ozan - yazma
E) Şehnâme

Çözüm:
Çözüm:
Destanlar sırasıyla çekirdek, yayılma ve derleme evre-
lerinden oluşur. İlyada Destanı Truva Savaşları’nı anlatan Yunan des-
Cevap: D tanıdır. Ergenekon Göktürklerin demir bir dağı eriterek
Ergenekon’dan çıkışlarını anlatır. Gılgamış Destanı
Sümer Kralı Gılgamış’ı anlatır. Kırgızlara ait Manas
2. Aşağıdakilerden hangisi yapma destanlar için söy- Destanı ’nda Kırgızların savaşları ve Manas anlatıl-
lenemez? mıştır. Şehnâme Türk-İran savaşlarının anlatıldığı İran
destanıdır.
A) Konusunu yakın tarihte yaşanan olaylardan alır.
Cevap: E
B) Anonim olmasıyla doğal destandan ayrılır.
C) Toplumu derinden etkileyen olaylardan etkilenilerek
yazılır.
D) Doğal destanlara göre daha az kahramana yer verilir.
E) Şair destanı oluştururken benzetmelerden yararlanır.

Çözüm:
A, C, D ve E seçenekleri yapma destanlar için söyle-
nebilir. Yapma destan bir şair tarafından kaleme alınır.
Yazanı bellidir. Doğal destanlar anonimdir. Dolayısıyla
anonim olmasıyla yapma destanlar doğal destanlardan
değil, doğal destanlar yapma destanlardan ayrılır.
5. “Türkler destan yapmaktan destan yazmaya fırsat bula-
Cevap: B mamışlardır.”

Yahya Kemal Beyatlı bu sözüyle aşağıdakilerden
hangisini vurgulamıştır?

3. Aşağıdaki destanlardan hangisi farklı bir dönemde A) Türkler sözlü bir kültüre sahiptirler.
yazılmıştır?
B) Türkler geçmişte derin iz bırakan pek çok tarihî olay
A) Timur ve Edige Destanları yaşamıştır.
B) Cengiz Han Destanları C) Destan oluşturacak Türk ozanı yoktur.
C) Alp Er Tunga Destanı D) Türk destanları yayılma aşamasında kalmıştır.
D) Seyid Battal Gazi Destanı E) Destanlarımız çok geç yazıya geçirilmiştir.
E) Danişmend Gazi Destanı

Çözüm:
Çözüm:
Türklerin göçebe yaşam biçimi onları hareketli kılmıştır
A, B, D ve E seçenekleri İslamiyet’ten sona yazılmış ve Türkler hafızalarda iz bırakan kahramanlık, savaş,
Türk destanlarıdır. Alp Er Tunga Destanı ise Sözlü göç, afet gibi pek çok olay yaşamış ve bunları nesilden
Dönem’e ait destandır.
nesile anlatarak aktarmışlardır. .
Cevap: C
Cevap: D

215