Page 431 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÇÖZÜMLÜ
Öğretici Metinler SORULAR

60. 1866 yılında Tasvir-i Efkâr gazetesinde yayımladığı Çözüm:
Lisân-ı Osmanînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazatı
Muallim Naci bu tartışma başladığında hayatta değildir.
Şâmildir başlıklı makalesinde divan edebiyatına dönük
Ahmet Mithat Efendi, Servetifünuncuları kullandıkları
ilk eleştiriyi dile getirmiştir.
dil dolayısıyla Dekadanlar adlı makalesinde eleştirerek
Bu cümlede sözü edilen eserin yazarı aşağıdakiler- bu tartışmayı başlatmıştır. Ahmet Rasim takipçisi oldu-
den hangisidir? ğu Ahmet Mithat Efendi’ye destek verirken Şemsettin
Sami polemiğin bir an önce sona ermesi ve sorunun çö-
A) İbrahim Şinasi zümü için ortamı yumuşatmaya çalışan yazılar kaleme
B) Muallim Naci almış, Hüseyin Cahit Yalçın ise üslubunu sertleştirerek
Ahmet Mithat Efendi’ye karşılık vermiştir. Buna göre
C) Namık Kemal
Dekadanlar adlı makalesiyle bu tartışmayı başlatan
D) Recaizade Mahmut Ekrem Ahmet Mithat Efendi’dir.
E) Ziya Paşa Cevap: A

Çözüm:
İbrahim Şinasi, Muallim Naci, Namık Kemal, Şemsettin
Sami ve Ziya Paşa; Türk edebiyatının yenileşmesi nok- 62. Şiir ve İnşa makalesinde ortaya koymuş olduğu görüş-
tasında hemfikirdir ancak bunun nasıl olması gerekti- lerini, Harabat Mukaddimesi ’ nde tamamen değiştir-
ğine dair farklı düşüncelere sahiptirler. Bazı Tanzimat miştir. Bu yüzden döneminin düşünür ve yazarlarının
yazarları Türk edebiyatının yenileşebilmesi için divan genel bir sorunu olan bocalama, arada kalma durumu-
edebiyatının zayıflatılması gerektiğine inanır. Bu mak- nu yansıtmış tipik bir örnektir.
satla divan edebiyatını doğrudan hedef alan ve bunu
Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden han-
ilk defa dile getiren Namık Kemal’dir. Toplumcu bir sa-
gisidir?
nat anlayışını benimseyen Namık Kemal, sanatlı bir dil
kullandığı ve pek çok yabancı öge barındırdığı için bu A) Beşir Fuat
makalede divan edebiyatını yermiş; halkın da anlaya-
B) İbrahim Şinasi
bileceği yeni bir edebiyatın gerekliliğini dile getirmiştir.
Buna göre Tanzimat Dönemi’nde Batı tarzı yeni bir ede- C) Muallim Naci
biyatın oluşabilmesi için divan edebiyatını açıkça eleşti- D) Namık Kemal
ren ilk yazar Namık Kemal’dir.
E) Ziya Paşa
Cevap: C

Çözüm:
Ziya Paşa, 1868’de yayımladığı Şiir ve İnşa makale-
sinde divan edebiyatını yeren ve halk edebiyatını yü-
celten görüşleriyle yenilikçi yönünü ortaya koyar ancak
1874’te yayımladığı Harabat antolojisinin ön sözünde
halk şiirine tavır alıp divan şiirine yönelir, bu yüzden
kendisiyle çelişir. Yenilikçi düşüncelere sahip olsa da
uygulamada eski edebiyat anlayışını sürdürdüğü için
dönemin en fazla bocalayan şairi olarak dikkat çeker.
61. Servetifünun Dönemi’nin “dekadanlık” diye anılan Buna göre Şiir ve İnşa makalesi ve Harabat antolojisi
en önemli ve uzun süreli tartışmasını aşağıdaki sa- Ziya Paşa’nın eseridir ve Ziya Paşa bu dönemde ken-
natçılardan hangisi başlatmıştır? disiyle en çok çelişen aydın olarak değerlendirilmiştir.

A) Ahmet Mithat Efendi Cevap: E
B) Ahmet Rasim
C) Hüseyin Cahit Yalçın
D) Muallim Naci
E) Şemsettin Sami

431