Page 447 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
P. 447
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 3 TEST
Öğretici Metinler
1. 20. yüzyılın ortaları ve 21. yüzyılın başından itiba- 4. Cilt, tezhip ve ebru gibi İslam sanatları; hat sanatının
ren tercüme yepyeni bir alanda, yani medya alanında merkezî rolüyle gelişmiştir. Hat sanatının teşhiri baş-
adaptasyonlar aracılığıyla kendine yer bularak son sü- langıçta Kur’an-ı Kerim’in çoğaltılması ve yapılar üze-
rat hızına devam etmektedir. Dünya edebiyatı, adap- rindeki kitabelerle olmuştur. İslam medeniyeti, farklı
tasyon süreciyle birlikte artık dijital ortama aktarılmış, milletlerle farklı coğrafyalarda temsil edilmiş ancak hep-
yazılı metinler yerini sözlü ve görsel medyaya bıraka- sinin ortak sanatı her zaman hat sanatı olmuştur. Orta
rak tercümenin yeni bir biçimini meydana getirmiştir: Çağ’da net bir şekilde kaideleri ve kuralları olan tek sa-
“Tercümedya.” İnternet aracılığıyla tüm dünyaya yayı- natın hat sanatı olduğu bilinmektedir. Hat sanatı tarihin
labilen filmler, diziler, kişisel videolar ve dahi arkasında hiçbir döneminde belirli bir zümreye has kalmamış, her
her türlü yazılı senaryo olan tüm metinler, önce profes- zaman toplumun tüm kesimlerinin ilgisini çeken bir sa-
yonel ya da amatör çevirmenler tarafından hedef dilde, nat olmuştur. Yüzyıllar boyunca değişen şehirler, ge-
sonra da izleyicileri tarafından kendi dillerinde algılanıp lişen teknolojilere rağmen hat sanatına olan ilgi hiçbir
zihinlerde imgelenmektedir. İşte bu imgeler dünyasın- zaman eksilmemiş; bilakis her dönem artarak devam
dan da üst gerçekçilik yardımıyla yeni bir hayal dünyası etmiştir. Yazıya çok hürmet gösteren Türkler, özellikle
kurarak kelimeleri önce görselde, sonra da okur veya XV. asırdan sonra hat sanatında öncülüğü temsil etmiş;
izleyicinin yine kendi zihninde yorumlamasıyla yeni bir dünyaca ünlü sanatkârlar yetiştirmiş ve yeni yazı türleri
“tercümedya dünyası” oluşmaktadır. icat etmiştir. Hat sanatının sergilendiği zeminler mimari
eserler, kitaplar ve levhalardan oluşmaktadır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine
başvurulmuştur? Bu parçadan aşağıdaki soruların hangisine cevap
alınamaz?
A) Tanımlama
A) İslam sanatları nasıl gelişmiştir?
B) Örnekleme
B) Hat sanatının gösterimi ne aracılığı ile yapılmıştır?
C) Açıklama
C) Orta Çağ’da usullere sahip yegâne sanat hangisidir?
D) Tanık gösterme
D) Teknolojideki ilerlemeler hat sanatını neden sekte-
E) Karşıtlıklardan yararlanma
ye uğratmıştır?
E) 15. yüzyılda hangi millet hat sanatçıları yetiştirmiştir?
2. Aşağıdakilerden hangisi kaynakçada bulunması 5. Edebiyatın sınırlarının hayal gücümüzün çizdiği dünya-
gereken bölümlerden değildir? lara kadar gittiğini düşünürsek edebiyatın tek bir dil ya
A) Yazar adı ve soyadı da medeniyete ait olmadığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla,
edebiyat insanlığın ortak dilidir aslında. Bu nedenle,
B) Makalenin yayımlanma amacı
karşılaştırmalı edebiyat denilince akla dünya edebiyatı
C) Makale, dergi adı, sayısı gelir. Dünya edebiyatı da tercüme olmaksızın kavram-
sallaştırılamaz. Bu açıdan dünya geneline baktığımız-
D) Makalenin yayımlanma tarihi
da sadece küçük bir kesimin bir veya ikiden fazla dile
E) Cilt numarası, sayısı, sayfa numaraları hâkim olduğunu görürüz. O yüzden, konuştuğumuz ve
yazdığımız diller farklı olsa dahi tecrübelerimiz ve ha-
yal gücümüz bizi yaşanmışlıklarla çevreleyerek ortak
noktada buluşturur. Dil nasıl ki düşüncelerimizin söz-
lere veya kâğıda belirli kurallar silsilesi ile aktarılması
3. Türk edebiyatındaki ilk makale Şinâsi’nin ---- yılında ---- ise tercüme de belirli bir dildeki bu ifadeleri hedef dilde
gazetesinde yayımladığı Tercümân-ı Ahval Mukaddimesi aynı tınıyı verecek şekilde çevrilmesidir.
adlı makaledir.
Bu parçada kullanılan anlatım türü ve düşünceyi
Bu cümlelerde boş bırakılan yerlere aşağıdakiler-
geliştirme yolu sırasıyla aşağıdakilerden hangisin-
den hangileri sırasıyla getirilmelidir?
de verilmiştir?
A) 1839 - Tasvir-i Efkâr
A) Tartışmacı anlatım - Karşılaştırma
B) 1860 - Tercümân-ı Ahval
B) Betimleyici anlatım - Tanımlama
C) 1860 - Ceride-i Havadis
C) Öyküleyici anlatım - Tanık gösterme
D) 1860 -Tercümân-ı Hakikat
D) Açıklayıcı anlatım - Benzetme
E) 1896 - Takvim-i Vakâyi
E) Açıklayıcı anlatım - Örnekleme
447
447
